Dünyadan Haberler

Soykırımcı İsrail’den algı savaşı: ChatGPT ve algoritmalar propaganda için devrede

Soykırımcı İsrail hükümeti, Gazze’de sürdürdüğü saldırıların dünyada yarattığı tepkiyi bastırmak için dijital propagandayı yeni bir savaş cephesi haline getirdi.

Sızdırılan belgeler, Tel Aviv yönetiminin yapay zekadan sosyal medya algoritmalarına kadar uzanan kapsamlı bir algı operasyonu yürüttüğünü ortaya koyuyor.

Bu kapsamda İsrail, ABD merkezli ve muhafazakâr çevrelerle bağlantılı Clock Tower X adlı şirketle 6 milyon dolarlık bir anlaşma imzaladı. Anlaşmaya göre üretilecek içeriklerin en az yüzde 80’i, özellikle Z kuşağını hedef alacak. TikTok, Instagram, YouTube, podcastler ve dijital yayınlar üzerinden ayda en az 50 milyon gösterimle İsrail'in katliamlarının üstü örtülecek.

Ancak söz konusu anlaşma yalnızca sosyal medya içerikleriyle sınırlı değil.

{ilgili-haber-921254}

Yapay zekaya müdahale: ChatGPT hedefte

Clock Tower X’in sözleşmesinde yer alan ifadeler, İsrail’in yapay zeka sistemlerinin bilgi üretme biçimini etkilemeyi amaçladığını açıkça gösteriyor. Şirket, “GPT konuşmalarında çerçeveleme sonuçları üretmek” için özel web siteleri ve içerik ağları kuracak.

Bu adım, ChatGPT gibi büyük dil modellerinin internetteki verilerden beslenme mantığını kullanarak, İsrail lehine bir anlatı oluşturmayı hedefliyor. Başka bir ifadeyle, kullanıcıların sorduğu sorulara verilen yanıtların arka planı, İsrail propagandasıyla şekillendirilecek.

Google ve Bing için algoritma oyunu

Clock Tower X ayrıca, arama motoru algoritmalarını öngören MarketBrew AI adlı yazılımı da kullanacak. Amaç, İsrail yanlısı içeriklerin Google ve Bing gibi platformlarda daha görünür hâle gelmesi ve arama sonuçlarında üst sıralara taşınması.

Bu yöntemle, Gazze’de yaşanan katliamlar ve insani krizle ilgili bilgi arayan kullanıcıların karşısına, İsrail devletinin yönlendirdiği yalanlar çıkacak.

ABD'deki medya ağı da devrede

İsrail propagandası, ABD’deki muhafazakar Hristiyan medya ağı Salem Media Network üzerinden de yayılacak. Bu ağ, Hugh Hewitt, Larry Elder ve Lara Trump’ın programları gibi geniş kitlelere ulaşan yayınlara sahip.

Salem Media’nın hissedarları arasında Donald Trump Jr. ve Lara Trump da bulunuyor. Ağın, Clock Tower X tarafından üretilen İsrail yanlısı içerikleri nasıl ve hangi koşullarda yayınlayacağı ise kamuoyundan gizleniyor.

Cambridge Analytica’nın mimarı sahnede

Bu anlaşmanın merkezinde, Trump’ın 2016 seçim kampanyasında Cambridge Analytica adlı skandal mikro hedefleme şirketini devreye sokan isim olarak tanınan Brad Parscale yer alıyor. Clock Tower X’in başında bulunan Parscale, aynı zamanda Salem Media Group’un da strateji direktörü.

Daha önce seçim manipülasyonlarıyla gündeme gelen bir ismin, şimdi İsrail adına küresel algı operasyonu yürütmesi dikkat çekiyor.

“Antisemitizmle mücadele” kılıfı

Clock Tower X, ABD’deki Yabancı Ajanlar Kayıt Yasası (FARA) kapsamındaki bildiriminde, İsrail adına yürütülen bu çalışmayı “ABD genelinde antisemitizmle mücadele kampanyası” olarak tanımlıyor. Ancak içeriklerin büyük bölümünün, Gazze’deki saldırıları aklamaya ve İsrail devlet politikalarını meşrulaştırmaya odaklanacağı belirtiliyor.

Şirketin İsrail tarafındaki resmi muhatabı ise İsrail Dışişleri Bakanlığı Genelkurmay Başkanı/ Özel Kalem Müdürü Eran Shayovich.

Shayovich, bizzat yürüttüğü “Project 545” kapsamında, İsrail’in stratejik iletişim ve kamu diplomasisi faaliyetlerini güçlendirmeyi ve küresel ölçekte etkisini artırmayı hedeflediklerini açıkça dile getiriyor.

Gençler İsrail’den kopuyor, propaganda büyüyor

Bu dijital saldırının arka planında ise İsrail’in özellikle gençler nezdinde yaşadığı büyük meşruiyet kaybı bulunuyor. Temmuz ayında yayımlanan Gallup anketine göre, 18–34 yaş arası Amerikalıların yalnızca yüzde 9’u İsrail’in Gazze’deki askeri saldırılarını destekliyor.

Başka araştırmalar, Amerikan kamuoyunun neredeyse yarısının İsrail’in Gazze’de soykırım işlediğini düşündüğünü ortaya koyuyor. İsrail yönetimi, bu gerçeği değiştirmek için algoritmalara, yapay zekaya ve dijital platformlara sarılıyor.

“En önemli silah sosyal medya”

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun pro-İsrail influencer’larla yaptığı toplantıda söylediği sözler, bu stratejiyi açıkça özetliyor:

“Silahlar zamanla değişir. Bugün kılıçlarla savaşamazsınız. En önemli silahlar sosyal medyadadır.”

Netanyahu, TikTok’un satın alınması girişimlerini de memnuniyetle karşıladığını belirtirken, İsrail ordusunun en büyük bağışçılarından biri olan Oracle kurucusu Larry Ellison’ın bu süreçte kilit rol oynayabileceğini dile getirmişti.

Gazze’de çocuklar bombalar ve açlık altında hayatını kaybederken, İsrail hükümeti milyonlarca doları gerçeği çarpıtmak için harcıyor.

Bu kez hedefte yalnızca insanlar değil; algoritmalar, yapay zeka ve dijital hafıza var.

Hamas: Kudüs'te yeni yerleşim birimi kurması İsrail'in uzun siciline işlenen yeni bir suç

Hamas'tan yapılan yazılı açıklamada, işgal altındaki Doğu Kudüs’te 3 bin 600 konuttan oluşan yasa dışı yeni bir Yahudi yerleşim birimi kurulması kararına tepki gösterildi.

İsrail'in aldığı kararın "bölgede gerilimi artıracağı" uyarısında bulunulan açıklamada, söz konusu kararın "uluslararası hukukun ihlalinde İsrail'in siciline işlenen yeni bir suç" olduğu değerlendirmesi yapıldı.

Açıklamada, İsrail'in yeni Yahudi yerleşim birimi kurma kararının Kudüs’ü Yahudileştirmeyi, kenti Filistin çevresinden koparmayı ve tarihi ile demografik yapısını değiştirmeyi hedefleyen sistematik bir politikanın parçası olduğu ifade edildi.

İsrail'in yasa dışı Yahudi yerleşim birimi kurma politikasının bölgede "gerginlik ve istikrarsızlığın temel kaynağı olduğuna" işaret edilen açıklamada, İsrail'in "sömürgeci adımların sahadaki tüm sonuçlarından" sorumlu tutulacağı vurgulandı.

İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in, işgal altındaki Doğu Kudüs’te 3 bin 600 konuttan oluşan yasa dışı yeni bir Yahudi yerleşim birimi kurulmasına yönelik planı onayladığı bildirilmişti.

Smotrich, ABD merkezli X şirketinin sosyal medya platformu üzerinden yaptığı açıklamada, “Mişmar Yehuda, bölge üzerindeki kontrolü güçlendirme politikasının bir parçası olarak Kudüs’ü doğu tarafından koruyacak stratejik bir üs olacaktır.” ifadelerini kullanmıştı.

Lafarge'ın yargılandığı "tarihi" davada karar 2026'da açıklanacak

Tüzel kişi sıfatıyla Lafarge ve 8 kişinin, 2013-2014 döneminde Suriye'deki faaliyetleri kapsamında "terör örgütünü finanse etmekten" Paris Ceza Mahkemesinde yargılandığı dava sona erdi.

Yaklaşık 6 hafta süren "tarihi" davanın son duruşmasında, sanıklar ve avukatları dinlendi.

Lafarge'ın Operasyonlardan Sorumlu eski Müdür Yardımcısı Christian Herrault'un avukatı Solange Doumic, sanıkların dava kapsamında kendilerini özgürce ifade edebildiğini düşünmediğini söyledi.

"Christian Herrault, bu ödemelere kişisel çıkarı için onay vermedi"

Doumic, tüm sanıkların terör örgütlerine sempatisi olmadığının mahkemede herkes tarafından kabul edildiğini savunarak, "O zaman neden bu ödemeler oldu? (Ödemelere) Nasıl tahammül ettiler?" ifadelerini kullandı.

Firmanın terör örgütlerine yalnızca Suriye'deki çimento fabrikasındaki çalışanlarının güvenliği sağlamak için ödeme yaptığını öne süren Doumic, "Christian Herrault, bu ödemelere kişisel çıkarı için onay vermedi." dedi.

Doumic, Fransız istihbaratının firmanın bölgedeki terör örgütlerine yaptığı ödemelerden haberdar olduğunu belirterek, "Christian Herrault asla, Fransa'nın sorumlu olduğunu söylemedi, o (Fransız İstihbarat) birimler sorumlu' dedi." ifadesini kullandı.

Lafarge'ın eski Üst Yöneticisi (CEO) Bruno Lafont'un avukatı Quentin de Margerie, Herrault'un davada iddia ettiğinin aksine Lafont'un terör örgütlerine yapılan ödemelerden haberdar olmadığını ileri sürdü.

De Margerie, "Bruno Lafont, fabrikanın, terör örgütlerine yapılan ödemeler sayesinde (bölgede) kaldığını asla bilmedi." diyerek, müvekkili bu durumdan haberdar olunca, Suriye'deki çimento fabrikasını kapatma kararını aldığını aktardı.

Firmanın eski güvenlik personeli olan Ürdünlü Ahmad Al Jaloudi ise, "DEAŞ'a para vermedim. E-postalarda bu yönde bir delil bulursanız, cezamı kabul edeceğim." ifadelerini kullandı.

Christian Herrault da, "Fabrikanın çalışanlarının yaşadıkları şeylerden ötürü son derece üzgünüm." dedi.

Firmanın eski CEO'su Lafont ise "Masum olduğumu açıkça söylemek istiyorum." diye konuştu.

Hakim Isabelle Prevost-Desprez, mahkemenin davayla ilgili kararını 13 Nisan 2026'da yerel saat 10.00'da açıklayacağını duyurdu.

Sanıklar hakkında 8 yıla kadar hapis cezası talep edildi

Fransa Ulusal Terörle Mücadele Savcılığı (PNAT), 16 Aralık'ta sanıklar hakkında 18 ay ile 8 yıl arası hapis cezası talep etmişti.

PNAT'ın talepleri arasında, 8 sanık için 4 bin ile 225 bin avro arası değişen para cezaları, bazı sanıklar için ticari faaliyet yasağı ve mal varlıklarının bir kısmına el konulması yer almıştı.

Savcılık, Lafarge'ın 1 milyon 125 bin avro para cezasına çarptırılmasını, firmanın yaklaşık 30 milyon avroya denk gelen mal varlığına kısmen el konulmasını ve mahkeme masraflarının tamamını ödemesini istemişti.

Öte yandan, terör örgütleri ile her türlü finansal ve ticari ilişkiyi yasaklayan Avrupa Birliği'nin (AB) ambargosunu ihlal ettikleri gerekçesiyle firmanın eski 4 yöneticisi ve Lafarge için 4 milyon 570 bin avro gümrük cezası verilmesi talep edilmişti.

AA, Lafarge'ın DEAŞ'ı finanse ettiğini kanıtlayan belgeleri yayımlamıştı

Anadolu Ajansı (AA), 7 Eylül 2021'de Fransız şirketi Lafarge'ın, terör örgütü DEAŞ'ı Fransız istihbaratının bilgisi dahilinde finanse ettiğini kanıtlayan belgeleri yayımlamış, bu belgeler dünya genelinde geniş yankı bulmuştu.

Şirket hakkında Haziran 2017'de açılan soruşturma kapsamında Lafarge'ın Yönetim Kurulu Başkanı Bruno Lafont'un da aralarında bulunduğu bazı üst düzey yöneticiler, "teröre finansman sağlamakla" suçlanmıştı.

Soruşturmadan sorumlu 3 sorgu hakimi, 16 Ekim 2024'te Lafarge Grubu ve şirketin 4 eski yöneticisinin, terör örgütünü finanse ettikleri ve DEAŞ dahil terör örgütleri ile her türlü finansal ve ticari ilişkiyi yasaklayan Avrupa Birliği'nin ambargosunu ihlal ettikleri suçlamalarıyla yargılanmalarına karar vermişti.

Soykırımcı İsrail'den, Batı Şeria'da taş atan Filistinlileri öldürme emri

İsrail'in Yedioth Ahronoth gazetesinin haberine göre, işgal altında Batı Şeria'nın kuzeyindeki Cenin'de 2 Filistinlinin, hiçbir "tehlike" arz etmemelerine rağmen askerler tarafından infaz edilmesi ve benzer birkaç olaya ilişkin İsrail ordusu tarafından yürütülen soruşturma sonuçlandı.

Cenin'de askerlerin talimatını dinlemelerine rağmen 2 Filistinlinin yargısız şekilde infaz edildiği ve görüntülerinin dünyada infiale yol açtığı olayda bazı mesleki eksiklikler tespit edildiği aktarıldı.

Askerlerin savunmalarında, kordon altına alınmış binadan çıkan 2 Filistinlinin üzerlerinde silah ya da patlayıcı olmadığını göstermek için kıyafetlerini çıkarması ve ellerini kaldırmasına rağmen "hayatlarının tehlikede olduğunu hissettikleri" için ateş açtıklarını ileri sürdüğü kaydedildi.

"Taş atmak gibi zarar verme girişiminde bulunan her terörist öldürülmelidir"

Soruşturmada taş atan Filistinlilere karşı ordunun, "Taş atmak gibi zarar verme girişiminde bulunan her terörist öldürülmelidir." ifadelerini kullandığı ortaya çıktı.

Ordunun bu şekilde caydırıcılığı artırmayı hedeflediği iddia edilirken bu hafta Gush Etzion Yahudi yerleşimi yakınlarında İsrail askerlerine taş atan iki Filistinlinin öldürüldüğü hatırlatıldı.

İsrail ordusu, askerlerin hareket özgürlüğü ve hayatını tehlikede hissettiğinde herkesi öldürme hakkına sahip olduğunu belirtti.

Bu gönderiyi Instagram'da gör

TRT Haber (@trthaber)'in paylaştığı bir gönderi

İsrail ordusu, tek sorunun fazla mermi ateşlenmesi olduğuna hükmetti

İşgal altındaki Batı Şeria'nın güneyindeki el-Halil kentinde 6 Aralık'ta 2 Filistinlinin öldürüldüğü olayda İsrail ordusunun, askerlerin hareketini desteklediği aktarıldı.

El-Halil'de yaşanan olayın ortaya çıkan görüntülerinde, İsrail askerlerinin bir Filistinliyi aracında seyir halindeyken durdurduğu, Filistinlinin aracıyla askerlerin yanına geri gelirken birden ateş açılmaya başlandığı, paniğe kapılan Filistinlinin bir İsrail askerini görmeyerek yavaşça çarptığı ve sonrasında diğer askerler tarafından açılan yoğun ateşle öldürüldüğü görüldü.

İsrail ordusu, araç sürücüsünün yanı sıra yoldan geçen bir Filistinlinin de hayatını kaybettiği olay hakkında, askerlerin tek kabahatinin fazla mermi kullanmak olduğunu ileri sürerek, "Az sayıda mermi ateşlemeli ve sadece sürücüye ateş etmeliydi." hükmüne vardı.

Emirler Ekim 2023'te değişti

İsrail ordusunun Ekim 2023 öncesinde işgal altındaki Batı Şeria'da taş atan Filistinlilere yönelik emirlerinde kaçanlara, başkalarını tehlikeye atmayanlara ve silahlı olmayanlara ateş etmenin yasak olduğu aktarıldı.

Yedioth Ahronoth, bu kuralların Ekim 2023'te değiştirildiğini ve askerlerin öldürmek için ateş açmasına izin verildiğini belirtti.

Gazetenin haberinde, İsrail'in meşruiyeti sivillerin öldürülmesinin önünde görülerek, "Bu değişikliğin tehlikesi, ilgisiz kişilere zarar vermenin ötesinde, İsrail'in dünyadaki meşruiyetine zarar vermesi." ifadesine yer verildi.

Yine geçmişte, sarı plakalı (İsrail plakalı) araçlara ateş açmanın içinde Yahudiler olma ihtimaline karşı yasak olduğu hatırlatıldı.

İsrail ordusunun işgal altındaki Batı Şeria'da 2025 yılında onlarca kişiyi öldürdüğü, bu olayların hala kapsamlı bir şekilde soruşturulduğu belirtilen haberde, ordunun "şüphelileri öldürmek için en fazla 5 mermiyi isabetli ve sınırlı şekilde kullanmasını" istediği kaydedildi.

İsrail ordusunun, Filistinli gençlerin sokaklarda dolaşmasından endişe ettiği ve bu nedenle A bölgesinde saldırılar yaptığına dikkat çekildi.

BM raporu: Gazze'de en az 1,6 milyon kişi akut gıda güvensizliği ile karşı karşıya

IPC'nin Gazze'ye ilişkin 1 Aralık 2025-15 Nisan 2026 dönemine yönelik öngörülerini içeren raporunda, "10 Ekim 2025'te ilan edilen ateşkesin ardından yapılan son IPC analizine göre, Ağustos 2025'te kıtlık tespit edilen önceki analize kıyasla gıda güvenliği ve beslenme alanlarında kayda değer iyileşmeler görülmektedir." ifadesi kullanıldı.

Raporda son dönemdeki iyileşmelere rağmen, en az 1,6 milyon kişinin 2026 Nisan ortasına kadar halen yüksek düzeyde akut gıda güvensizliği ile karşı karşıya olduğu belirtildi.

Raporda, söz konusu dönemde IPC aşamalarına göre 1,6 milyon kişiden 1,03 milyonunun “kriz” anlamına gelen 3. seviyede, 571 bininin “acil durum” anlamındaki 4. seviyede, 1900’ünün ise “kıtlık” anlamına gelen 5. seviyede yer aldığı belirtilerek, genel durumun halen “kritik” olduğu vurgulandı.

Ayrıca IPC raporunda, Gazze Şeridi genelinde Ekim 2025–Ekim 2026 döneminde 6-59 aylık çocuklar arasında yaklaşık 101 bin akut yetersiz beslenme vakasının görülmesinin öngörüldüğü, bunların 31 bininin ağır vakalar olmasının beklendiği kaydedildi.

Buna ek olarak, 37 bin hamile ve emziren kadının acil beslenme desteğine ihtiyaç duyacağı tahmini paylaşıldı.

Raporda, Gazze'deki durumun son derece kırılgan olduğu belirtilerek, şu ana kadar kaydedilen iyileşmelerin sürdürülebilir, genişletilmiş ve kesintisiz insani ve ticari erişime bağlı olduğu ifade edildi.

Raporda, yeniden çatışmaların başlaması ve insani yardımların durması gibi en kötü senaryo altında, Gazze Şeridi’nin tamamının Nisan 2026 ortasına kadar kıtlık riskiyle karşı karşıya kalabileceğine dikkati çekildi.

Putin: Ukrayna'nın toprak konusunu istişare etmeye hazır olduğunu görmüyoruz

Putin, başkent Moskova'daki "Gostinıy Dvor" merkezinde düzenlenen yıllık basın toplantısı ve halkın soru sorduğu "Yılın Sonuçları" isimli programda, Ukrayna krizi ve Avrupa Birliği'nin (AB) eylemleriyle ilgili açıklamalarda bulundu.

Ukrayna'nın krizin çözümüne yönelik yaklaşımını değerlendiren Putin, şöyle konuştu:

"Şimdilik Ukrayna'nın toprak konusunu istişare etmeye hazır olduğunu görmüyoruz. Kiev, şimdi de krizin barışçıl araçlarla sonlandırılmasını reddediyor ancak yine de Kiev yönetiminden diyaloğu sürdürme konusunda sinyal görüyoruz. Bu meseleyi, geçen yıl haziranda açıkladığım ilkeler temelinde, krizin temel nedenlerinin ortadan kaldırılması durumunda barış yoluyla sona erdirmek istiyoruz."

Cephedeki duruma değinen Putin, stratejik inisiyatifin Rus ordusunda olduğuna işaret ederek, "Birliklerimiz, Kursk bölgesini düşmandan arındırdıktan hemen sonra stratejik inisiyatif tamamen Rusya Silahlı Kuvvetlerinin eline geçti. Bu ne anlama geliyor? Bu, birliklerimizin tüm temas hattı boyunca ilerlediği anlamına geliyor. Düşman tüm yönlerde geri çekiliyor." dedi.

Putin, Donetsk bölgesindeki durumu değerlendirerek, "Krasnıy liman şehri, yakında Rus ordusunun eline geçecek. Konstantinovka kentinde çatışmalar sürüyor. Bu şehrin yüzde 50'si kontrolümüzde. Askerlerimizin bu kenti de ele geçireceğinden hiç şüphem yok. Dimitrov şehri de tamamıyla kuşatıldı." ifadelerini kullandı.

Rus güçlerinin Zaporijya bölgesinde de ilerlediğini belirten Putin, bölgedeki Gulyay Pole şehrinde çatışmaların sürdüğünü aktardı.

Ukrayna'da güvenlik bölgelerinin oluşturulması sürecinin devam ettiğini söyleyen Putin, Harkiv bölgesinde Volçansk ve Kupyansk şehirlerinin daha önce Rus güçlerinin kontrolüne geçtiğini anımsattı.

Putin, "Birliklerimiz Kupyansk kentini kontrol altında tutuyor. Onlar, şimdilik doğuya doğru ilerlemiyor. Çünkü Oskol Nehri'nin sol kıyısındaki Ukraynalı grubu ortadan kaldırmak ve diğer bir yerleşim yerini ele geçirmek gibi çok önemli görevleri var. Bu yerleşim yeri Kupyansk-Uzlovoy. Ancak burada bulunan grup kuşatılmış durumda. Bu grup 15 taburdan, 3 bin 500 askerden oluşuyor." diye konuştu.

Harkiv bölgesindeki Kupyansk kentinin girişinde bulunduğuna dair görüntü paylaşan Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'e seslenen Putin, "(Zelenskiy) Yetenekli artist. (Zelenskiy'nin çekim yaptığı şehir tabelası) Tabela, şehirden bir kilometre uzaklıkta bulunuyor. Girişte neden bekliyorsun? Eğer Kupyansk kontrolünüzde ise içeri girsene." ifadelerini kullandı.

Avrupa'da dondurulan Rus varlıkları

Putin, AB'nin dondurulmuş Rus varlıklarının kullanılmasına yönelik girişimlerini değerlendirerek, "Bu gizlice yapılsa hırsızlık olurdu, açıktan yapıldığı için soygundur. Bunun sonuçları ağır olur." dedi.

Rus varlıklarına el koyulmasının, farklı ülkelerin AB'ye duyduğu güvene zarar vereceğini vurgulayan Putin, "Rusya dışında birçok ülke rezervlerini Avro Bölgesi'nde tutuyor. Örneğin petrol üreten ülkeler. Zaten bazı şüpheleri oluşmaya başladı." diye konuştu.

AB'nin farklı gerekçelerle diğer ülkelerin de varlıklarına el koyabileceğini dile getiren Putin, "Birileri, LGBT topluluğuyla ilgili politikalardan hoşlanmayabilir, örneğin Müslüman ülkelerde birçok katı yasa vardır, işte el koyma bahaneniz hazır." ifadesini kullandı.

Putin, Rus varlıklarına el konulması halinde haklarını mahkemede arayacaklarını belirterek, "Siyasi kararlardan bağımsız bir yargı alanındaki mahkemelerde kendimizi savunacağız. Avrupa er ya da geç Rusya'nın varlıklarından çaldıklarını vermek zorunda kalacak." dedi.

AB'nin Ukrayna'ya vereceği krediye ilişkin de konuşan Putin, bu adımın da bölgedeki ülkelerin borç yükünü artıracağını kaydetti.

Trump, Venezuela'ya yönelik askeri operasyon ihtimalini göz ardı etmediğini belirtti

NBC News'a telefonla bağlanan Trump, ABD-Venezuela gerginliğine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Trump, Venezuela'ya karşı askeri operasyon ihtimalini göz ardı etmediğini belirterek, daha fazla petrol tankerlerine el konulacağına işaret etti.

Bunun zamanı sorulduğunda Trump, "Duruma bağlı. Denize açılmaya devam edecek kadar aptal olurlarsa bizim limanlarımızdan birine dönüş yaparlar." yanıtını verdi.

Trump, "Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro'yu devirmenin nihai hedefi olup olmadığına" ilişkin soruyu yanıtsız bırakarak, "O, benim ne istediğimi tam olarak biliyor. Herkesten daha iyi biliyor." dedi.

Trump'tan, yaptırıma tabi tüm Venezuela kaynaklı petrol tankerlerinin bloke edilmesi talimatı

Trump, 16 Aralık'ta Venezuela yönetimini "yabancı terör örgütü" olarak tanıdıklarını belirterek, "Venezuela, Güney Amerika tarihinin en büyük donanması tarafından tamamen kuşatılmıştır. Bu donanma giderek büyüyecek ve onlara daha önce hiç görmedikleri bir şok yaşatacaktır." değerlendirmesini yapmıştı.

Bu kuşatmanın, Venezuela'nın ABD'den çaldığını öne sürdüğü tüm petrol, toprak ve diğer varlıkları iade edene kadar süreceğini belirten Trump, "Bu nedenle bugün, Venezuela'ya giren ve çıkan yaptırıma tabi tüm petrol tankerlerinin bloke edilmesi talimatını veriyorum." ifadesini kullanmıştı.

Trump, "Amerika, düşmanca bir rejimin petrolümüzü, topraklarımızı veya diğer varlıklarımızı almasına izin vermeyecektir. Bu varlıkların tümü derhal ABD'ye iade edilmelidir." açıklamasında bulunmuştu.

Hindistan'da filler 5 kişiyi öldürdü

Yetkililer tarafından yapılan açıklamaya göre, salı gecesi Ramgarh bölgesindeki Sirka ormanlık alanında üç kişi, Ranchi'nin Angara bölgesindeki Jidu köyünde ise 36 yaşında bir kişi fillerin saldırısına uğradı.

Ramgarh Bölge Orman Görevlisi Nitish Kumar, hayatını kaybedenlerin bazılarının kimlik tespit çalışmalarının sürdüğünü, acil müdahale ekipleri ve orman korucularının bölgedeki fil sürülerinin hareketlerini takip ettiğini belirtti.

Özçekim merakı canından etti

Salı günü öğleden sonra meydana gelen bir başka olayda ise, 32 yaşındaki Amit Kumar Rajwar'ın trajik ölümü kaydedildi.

Yetkililer, Rajwar'ın sekiz yabani filden oluşan bir sürüye video çekmek ve özçekim (selfie) yapmak amacıyla çok fazla yaklaştığını, bu sırada fillerin saldırısına uğrayarak ezildiğini bildirdi.

Bölgede 42 fil dolaşıyor

Bölgedeki güvenlik durumuyla ilgili paylaşılan veriler şunlar:

Ramgarh ve Bokaro bölgeleri arasındaki sınır hattında, sürüler halinde yaklaşık 42 filin dolaştığı tespit edildi.

Angara polis merkezinden alınan bilgiye göre, Sanicharwa Munda isimli bir kişi hastanedeki tedavisi sırasında hayatını kaybetti.

Biri kadın iki yaralının tedavileri ise halen devam ediyor.

Brent petrolün varili 59,40 dolardan işlem görüyor

Dün 60,43 dolara kadar yükselen Brent petrolün varil fiyatı, günü 59,44 dolardan tamamladı. Brent petrolün varil fiyatı, bugün saat 09.10 itibarıyla kapanışa göre yüzde 0,1 azalarak 59,40 dolara geriledi. Aynı dakikalarda Batı Teksas türü (WTI) ham petrolün varili 55,80 dolardan alıcı buldu.

Petrol fiyatları, Rusya ile Ukrayna arasında olası barış anlaşmasına ilişkin beklentilerin güçlenmesi ve Meksika yönetiminin Venezuela'ya yönelik herhangi dış müdahaleye karşı oldukları yönündeki mesajlarıyla geriledi.

ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'da düzenlediği basın toplantısında, hafta sonu Miami'de yapılması planlanan Rusya-Ukrayna görüşmeleri öncesinde Kiev'e "anlaşma konusunda hızlı hareket etmesi" çağrısında bulundu.

ABD medyasına konuşan ve ismi açıklanmayan yetkililer, Miami'de cumartesi yapılması beklenen görüşmelere bir Rus yetkilinin katılacağını doğrularken, bu ismin Rusya Varlık Fonu Başkanı Kirill Dmitriev olduğu bilgisi paylaşıldı.

Uzmanlara göre, bu açıklamalar piyasalarda diplomatik sürecin hız kazanabileceği beklentisini güçlendirirken, Rus petrolünün küresel piyasalara daha istikrarlı akabileceği algısını artırarak petrol fiyatlarını aşağı yönlü destekliyor.

Öte yandan, Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum'un Venezuela'ya yönelik dış müdahalelere karşı olduklarını ve bölgede barışçıl çözüm için her türlü katkıyı sunmaya hazır olduklarını açıklaması da petrol fiyatlarını baskılıyor.

Ayrıca ABD Başkanı Trump'ın, Meksika'nın Küba ile yakın ilişkilerine yönelik eleştirilerine değinen Sheinbaum, Küba konusunda Washington'dan farklı düşündüklerini ve işbirliğini sürdürmeye devam edeceklerini söyledi.

Sheinbaum, 18 Aralık'taki açıklamasında, ABD'nin Venezuela'nın kuzey kıyıları açıklarında askeri varlığını artırmasının ardından bölgede olası bir "kan dökülmesini" önlemek amacıyla BM'nin devreye girmesi çağrısında bulunmuştu. ABD Başkanı Trump ise yaptırıma tabi Venezuela kaynaklı tüm petrol tankerlerinin bloke edilmesi talimatını verdiğini açıklamıştı.

Buna karşılık Venezuela yönetimi, ülke açıklarında bir petrol tankerine el koyan ABD'yi "korsanlıkla" suçlayarak konuyu BM Güvenlik Konseyine taşıdı.

Uzmanlar, barış ve diplomasi vurgusu içeren bu açıklamaların, Venezuela kaynaklı olası arz kesintilerine yönelik endişeleri hafifleterek petrol piyasalarındaki jeopolitik risk primini düşürdüğünü ve bu nedenle fiyatlar üzerinde aşağı yönlü etki yarattığını belirtiyor.

Brent petrolde teknik olarak 64,83 dolar direnç, 54,60 dolar destek seviyesi olarak izleniyor.

BM Genel Sekreter Yardımcısı Msuya'dan Türkiye'ye teşekkür

Msuya, BM Güvenlik Konseyinin (BMGK), "Orta Doğu'daki Durum" başlıklı oturumunda, Suriye'de son bir yılda yaşanan gelişmeleri değerlendirdi.

Suriye'deki sürecin başarısı için yapılması gerekenlere işaret eden Msuya, "Bugün, bir yıl önce alevlenen umut ışığı hala parlıyor. Güçlü ve titiz uluslararası desteğin taşıdığı hayati önem devam ediyor." dedi.

Msuya, Suriyelilerin geleceğine dair duydukları umut ve güvenin en güçlü işaretlerinden birinin, yıllarca süren çatışmalar nedeniyle yerinden edilen insanların evlerine geri dönüşlerinin "istikrarlı ilerleyişi" olduğunu söyledi.

"Bu ailelerin çoğu, hasar görmüş veya yıkılmış evlere ve temel hizmetlerin ya da iş olanaklarının az olduğu topluluklara geri dönüyor." ifadesini kullanan Msuya, halkın temel ihtiyaçlarını karşılamak için yakın vadede insani yardıma bağımlı kalacağını dile getirdi.

Msuya, Suriye genelinde yerinden edilmiş milyonlarca kişinin yeterli konut, su ve elektrik gibi temel hizmetlere ve iş olanaklarına erişim eksikliği nedeniyle gelecek yıl evlerine geri dönmekte tereddüt ettiklerini belirtti.

Bu tür alanlarda yatırımlar için maddi desteğe ve çatışmaları önlemek için "özenli bir diplomasiye" ihtiyaç duyulduğunu vurgulayan Joyce Msuya, "Şiddet, Suriye'yi kalkınma için acilen ihtiyaç duyulan yatırımları mümkün kılacak istikrardan mahrum bırakıyor." değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye'ye teşekkür etti

BM Genel Sekreter Yardımcısı Msuya, Suriye'ye insani yardımların ulaşması noktasında kaydedilen ilerlemeden memnuniyetini dile getirerek Türkiye'nin bu konudaki çabaları için teşekkür etti.

Türkiye'nin "kritik yardımları" getirmeye devam ettiğini belirten Msuya, bu ay Suriye'ye insani yardım geçişinin "ülkenin tedarik ve lojistik rotalarının normalleşmesini yansıtan" standart ticari mekanizmalar yoluyla yapılacağını söyledi.

Joyce Msuya, "Burada, 2014 yılından bu yana 65 binden fazla BM kamyonunun geçişini kolaylaştırarak milyonlarca ihtiyaç sahibi insana can simidi sağlayan Türkiye'ye teşekkürlerimi sunmak istiyorum." diye konuştu.

Balinalarının nefesinde ölümcül bir virüs tespit edildi

Araştırmacılar, balinalar su yüzeyine nefes almak için çıktıklarında, püskürttükleri damlacıkların (blow) arasından steril petri kapları taşıyan dronlar uçurdu. Bu yöntemle, hayvanlara hiçbir zarar vermeden ve stres yaratmadan biyolojik örnekler toplandı.

King’s College London'dan Profesör Terry Dawson, bu yöntemin balina sağlığını izleme konusunda bir "dönüm noktası" olduğunu belirterek şunları söyledi:

"Bu teknoloji, hızla değişen Arktik ekosistemlerindeki patojenleri, canlı balinalara zarar vermeden izlememize olanak tanıyor ve hastalıklar hakkında kritik bilgiler sunuyor."

Katil virüs: Morbillivirus

Yapılan taramalarda, dünya genelinde balina ve yunusların toplu halde karaya vurmasına neden olan "setase morbillivirus" tespit edildi. Bu virüsün Arktik Dairesi'nin kuzeyinde dolaşımda olduğu ilk kez bu çalışma ile doğrulandı.

Virüsün temel özellikleri şunlar:

Yüksek bulaşıcılık: Yunuslar, balinalar ve muturlar arasında hızla yayılır.

Türler arası geçiş: Farklı deniz memelisi türleri arasında geçiş yapabilir ve okyanusları aşabilir.

Kitlesel ölüm riski: Şiddetli hastalıklara ve toplu ölümlere yol açma potansiyeli taşır.

Erken uyarı sistemi

Norveç'teki Nord Üniversitesi'nden Helena Costa, bu yöntemin okyanus yaşamına yönelik tehditleri yayılmadan önce erkenden tespit etmeyi amaçladığını belirtti.

Araştırmacılar, iklim değişikliği gibi çevresel stres faktörlerinin balina sağlığını nasıl şekillendirdiğini anlamak için bu "uzaktan izleme" yöntemini uzun vadeli bir sürveyans sistemine dönüştürmeyi hedefliyor.

BMC Veterinary Research dergisinde yayımlanan bu çalışma; İngiltere ve Norveç'ten üniversitelerin ortaklığıyla gerçekleştirildi.

ABD'deki Green Card programı süresiz iptal edildi

ABD Başkanı Donald Trump, Brown Üniversitesi ve MIT kampüslerindeki silahlı saldırının ardından "Yeşil Kart" çekilişi (Diversity Visa) programını perşembe günü askıya aldı.

İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem, X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, Trump'ın talimatıyla ABD Vatandaşlık ve Göçmenlik Hizmetlerine (USCIS) programın durdurulması emrini verdiğini duyurdu.

Noem, paylaşımında "Bu caninin ülkemize girmesine asla izin verilmemeliydi" ifadesini kullandı.

Çeşitlilik vizesi programı nedir?

Çeşitlilik vizesi programı, ABD'de az temsil edilen ülkelerden (birçoğu Afrika kıtasında yer alan ülkeler) gelen kişilere her yıl kura yoluyla yaklaşık 50 bin kalıcı oturma izni (Yeşil Kart) sağlayan bir sistem.

2025 yılı çekilişine yaklaşık 20 milyon kişi başvurmuş, kazananların eşleri dahil edildiğinde 131 binden fazla kişi seçilmişti.

Kurayı kazanan adayların ABD'ye kabul edilmeden önce sıkı bir güvenlik taramasından geçmesi gerekiyor.

Saldırı şüphelisinin geldiği Portekiz vatandaşlarına 2025 çekilişinde sadece 38 kişilik kontenjan ayrılmıştı.