Yapay zeka 2025 yılında 55 bin kişinin işten çıkarılmasına neden oldu

Danışmanlık firması Challenger, Gray & Christmas tarafından hazırlanan rapora göre, yıl boyunca duyurulan toplam işten çıkarma sayısı 1,1 milyonun üzerine çıkarak 2020 yılındaki pandemi döneminden bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.

Enflasyon baskısı ve artan giderler karşısında maliyetleri düşürmeye çalışan birçok dev şirket, yapay zekayı kısa vadeli ve cazip bir çözüm olarak görmeye başladı.

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) tarafından yayımlanan bir araştırma, yapay zekanın halihazırda ABD iş gücü piyasasının yüzde 11,7'sinin görevini üstlenebildiğini ve finans ile sağlık gibi sektörlerde 1,2 trilyon dolarlık ücret tasarrufu sağlayabileceğini ortaya koydu.

Ancak bazı uzmanlar, yapay zekanın işten çıkarmalar için bir "günah keçisi" olarak kullanıldığını savunuyor. Oxford İnternet Enstitüsü'nden Dr. Fabian Stephany, pandemi döneminde aşırı istihdam yapan firmaların stratejik hatalarını kabul etmek yerine yapay zekayı bir bahane olarak öne sürdüğünü ifade ediyor.

Yapay zekayı gerekçe gösteren teknoloji devleri

2025 yılında yapay zeka yatırımlarını artırırken iş gücünde kesintiye giden önde gelen şirketler şunlar:

Amazon

Ekim ayında tarihinin en büyük işten çıkarma dalgasını başlatan Amazon, 14 bin kurumsal pozisyonu kapattı. Şirket yöneticileri, yapay zekanın internetten bu yana en dönüştürücü teknoloji olduğunu ve daha hızlı yenilik yapabilmek için daha yalın bir organizasyon yapısına ihtiyaç duyduklarını belirtti. CEO Andy Jassy, yapay zekanın bazı iş kollarında insan ihtiyacını azaltacağını daha önce çalışanlarına duyurmuştu.

Microsoft

Yıl boyunca yaklaşık 15 bin çalışanıyla yollarını ayıran Microsoft, son olarak Temmuz ayında 9 bin kişinin işine son verdi. CEO Satya Nadella, şirketin yeni bir döneme hazırlandığını ve yazılım fabrikasından bir "zeka motoruna" dönüştüğünü vurguladı.

Salesforce

Şirketin CEO'su Marc Benioff, yapay zeka desteği sayesinde 4 bin müşteri destek çalışanının görevine son verildiğini doğruladı. Benioff, yapay zekanın şirketteki işlerin yüzde 50'sini halihazırda yürüttüğünü ve bu nedenle daha az personele ihtiyaç duyduklarını açıkladı.

IBM

IBM CEO'su Arvind Krishna, yapay zeka destekli sohbet botlarının yüzlerce insan kaynakları çalışanının yerini aldığını belirtti. Diğer firmalardan farklı olarak IBM, yazılım mühendisliği ve pazarlama gibi kritik düşünme gerektiren alanlarda istihdamı artırdığını bildirdi.

CrowdStrike ve Workday

Siber güvenlik firması CrowdStrike, iş gücünün yüzde 5'ini oluşturan 500 kişiyi işten çıkarırken yapay zekayı "iş gücü çarpanı" olarak niteledi.

İnsan kaynakları platformu Workday ise yılın başında yapay zeka yatırımlarına kaynak ayırmak amacıyla 1.750 çalışanının işine son verdiğini duyurdu.

İsrail'in Gazze'ye saldırılarında can kaybı 70 bin 937'ye yükseldi

Gazze'deki Sağlık Bakanlığı, yaptığı yazılı açıklamada, İsrail’in saldırılarında yaşanan can kayıpları ile enkazdan yeni çıkartılan cenazelere ilişkin son bilgiler paylaşıldı.

İsrail saldırılarıyla, son 48 saatte 8'i enkaz altından çıkarılan 12 Filistinlinin naaşı ile 7 yaralının hastanelere ulaştırıldığı belirtildi.

Ateşkesin yürürlüğe girmesinden bu yana düzenlenen saldırılarda, 405 sivilin yaşamını yitirdiği, 1115 kişinin yaralandığı, enkaz altından da 649 kişinin cesedinin çıkarıldığı ifade edildi.

İsrail'in Gazze Şeridi'ne Ekim 2023'te başladığı saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısının ise 70 bin 937, yaralıların sayısının da 171 bin 192 olduğu kaydedildi.

Gazze'de ateşkes ve esir takası anlaşması

ABD Başkanı Donald Trump, 9 Ekim'de Mısır'da devam eden müzakerelerde İsrail ile Hamas'ın Gazze'de ateşkes planının ilk aşamasını onayladığını duyurmuştu.

Müzakerelerin yapıldığı Mısır'da imzalanan anlaşma İsrail hükümetinin onayıyla 10 Ekim'de devreye girmişti.

İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nde varılan ateşkese rağmen ara ara çeşitli iddialarla Filistinlilere yönelik saldırılarda bulunuyor.

İsrail eleştirisi yazara bedel ödetti: Üç gazete yazarlığını sonlandırdı

ABD’li gazeteci Dave Seminara, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarında yaşanan sivil kayıpları ve bu politikalara verilen koşulsuz desteği eleştirdiği yazılar sonrası, uzun süredir yazdığı üç gazetede artık yer bulamadığını söyledi.

İsrail politikalarına eleştiri sonrası süreç değişti

Seminara, yıllar boyunca The Wall Street Journal, City Journal ve The Daily Telegraph gibi sağ çizgide yayın yapan gazetelerde göç, ekonomi, dış politika ve ifade özgürlüğü üzerine 100’ü aşkın köşe yazısı kaleme aldı. Ancak İsrail hükümetinin Gazze’de yürüttüğü askeri operasyonlara yönelik eleştirilerini bu yayınlar dışında dile getirdiğini vurguladı.

Kasım 2023’ten itibaren farklı mecralarda yayımlanan yazılarda, İsrail saldırılarında binlerce Filistinli sivilin, çocuklar da dahil, hayatını kaybettiğine dikkat çekildi ve ABD yönetiminin İsrail eleştirilerine yönelik baskıcı tutumu ele alındı.

Seminara, 7 Ekim’de Hamas’ın saldırılarını açıkça kınadığını ancak buna rağmen İsrail’in Gazze’de yürüttüğü askeri operasyonların yol açtığı büyük yıkımın ve sivil ölümlerinin görmezden gelindiğini ifade etti. Yazılarında, Filistinli sivillerin yaşadığı insani trajedinin Batı medyasında yeterince yer bulmadığını savundu.

Yazılar sessizce geri çevrildi

Gazeteciye göre, İsrail politikalarına yönelik eleştirilerin ardından editörlerle iletişim kesildi, gönderilen yazı teklifleri yanıtsız kaldı ve daha önce düzenli olarak yayımlanan köşeleri fiilen sona erdi. İlgili gazeteler ise bu durumun İsrail konusuyla bağlantılı olmadığını öne sürdü.

Seminara, İsrail hükümetine yönelik eleştirilerin ABD kamuoyunda giderek arttığını belirterek, kamuoyu yoklamalarında Amerikalıların önemli bir bölümünün Gazze’deki saldırılara olumsuz baktığını hatırlattı.

Yaşananları ifade özgürlüğü açısından değerlendiren gazeteci, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarını eleştirmenin özellikle muhafazakâr medyada “kırmızı çizgi” haline geldiğini savundu. Gazze’de yaşanan sivil kayıpların görmezden gelinmesinin, insan hakları söylemiyle çeliştiğini dile getirdi.

Paşinyan'dan Ermenistan'a yönelik mal transiti ablukasını kaldırması nedeniyle Aliyev'e teşekkür

Armenpress'in haberine göre, Paşinyan, Rusya'nın St. Petersburg kentinde Boris Yeltsin adını taşıyan Cumhurbaşkanlığı Kütüphanesi'nde düzenlenen, Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) bünyesinde en üst organ olan Avrasya Yüksek Ekonomik Konseyi Toplantısı'nda konuştu.

Güney Kafkasya'da devam eden "olumlu ve yapıcı değişimlerin" daha geniş bölgedeki tüm devletler için "yeni fırsatlar yarattığını" ve ekonomik istikrarı güçlendirdiğini söyleyen Paşinyan, ulaşım ve lojistik alanında işbirliğinin geliştirilmesine yönelik yaklaşımlara değindi.

Paşinyan, Ermenistan ile Azerbaycan arasında kısa süre önce gerçekleştirilen ve 2 ülke arasında onlarca yılın ardından "ilk ikili ticaret" olan sevkiyata atıfta bulunarak, bunu, "bölgede barış ve istikrarın tesis edilmesine yönelik elde edilen ilk önemli başarılardan biri" olarak değerlendirdi.

Ermenistan Başbakanı, Azerbaycan toprakları üzerinden ülkesine yönelik mal transiti ablukasını kaldırma kararıyla ikili ticaretin başlaması yolunda gerekli koşulları sağlaması dolayısıyla Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'e teşekkürlerini sundu.

Azerbaycan menşeili yaklaşık 1200 tonluk yakıtı taşıyan bir tren, 19 Aralık'ta Gürcistan üzerinden Ermenistan'a ulaşmıştı.

Paris'te bu kez Elysee Sarayı soyuldu: Gümüşçübaşı binlerce euroluk takımlarla yakalandı

Paris Savcılığı, olayla ilgili üç kişinin önümüzdeki yıl yargılanacağını duyurdu. Elysee Sarayı'nın baş kâhyası, saray envanterindeki eksikliği fark ederek durumu yetkililere bildirdi. Çalınan eşyaların tahmini değerinin 15 bin ile 40 bin euro arasında olduğu belirtiliyor.

Çalınan parçalar internetten satışa çıkarıldı

Sarayın mobilya ve sofra takımlarının çoğunu tedarik eden Sèvres İmalathanesi, kayıp olan bazı parçaları internetteki açık artırma sitelerinde tespit etti. Saray personeli üzerinde yapılan incelemeler, müfettişleri gümüş eşyalardan sorumlu olan bir görevliye yönlendirdi. Yetkililer, şüphelinin envanter kayıtlarının yeni hırsızlıklar planladığı izlenimini verdiğini ifade etti.

Soruşturma derinleştirildiğinde, görevlinin sofra takımları satışı yapan bir şirketin yöneticisiyle ilişkisi olduğu ortaya çıktı. Şüphelinin internetteki satış profilinde, genel halka açık olmayan ve üzerinde "Fransız Hava Kuvvetleri" ibaresi bulunan tabaklar ile "Sevres İmalathanesi" damgalı kültablaları bulundu.

Milli miras kapsamında yargılanacaklar

Gümüş görevlisinin kişisel dolabında, aracında ve evinde yapılan aramalarda yaklaşık 100 parça eşya ele geçirildi. Kurtarılan eşyalar arasında bakır tencereler, Sevres porselenleri, Rene Lalique imzalı bir heykelcik ve Baccarat kristal şampanya kadehleri yer alıyor. Ele geçirilen eşyalar Elysee Sarayı'na iade edildi.

Gözaltına alınan üç zanlı, "ulusal mirasın parçası olan taşınır malları çalmak" ve "nitelikli hırsızlık malı kabul etmek" suçlamalarıyla perşembe günü hakim karşısına çıktı. Milli miras kapsamındaki malları çalmanın cezası 10 yıla kadar hapis ve 150 bin euro para cezasına kadar varabiliyor. Yargılama süreci 26 Şubat tarihine ertelenirken, sanıkların birbirleriyle iletişim kurmaları ve mesleki faaliyetlerini sürdürmeleri yasaklandı.

Japonya felaketten 15 yıl sonra dünyanın en büyük nükleer santralini yeniden açıyor

Birçok yerel sakinin endişelerine rağmen, Kaşivazaki-Kariva santraline ev sahipliği yapan Niigata eyalet meclisi, pazartesi günü işletmeci firma Tokyo Electric Power Company'nin (TEPCO) yedi reaktörden birini yeniden başlatmasının önünü açan tasarıyı onayladı. Japon kamu yayıncısı NHK'nin haberine göre şirket, 6 numaralı reaktörü 20 Ocak civarında yeniden devreye almayı planlıyor.

Fukuşima sonrası temkinli yaklaşım

Japonya, 2011 yılında meydana gelen 9.0 büyüklüğündeki deprem ve tsunaminin Fukuşima Daiichi santralinde yol açtığı nükleer erimenin ardından nükleer enerjiye karşı son derece temkinli bir tutum sergilemişti.

1986'daki Çernobil'den bu yana dünyanın en kötü nükleer felaketi olan bu olayın ardından Japonya, Kaşivazaki-Kariva da dahil olmak üzere 54 nükleer santralinin tamamını kapatmıştı.

Dünya Nükleer Birliği verilerine göre, o tarihten bu yana çalışabilir durumdaki 33 reaktörden 14'ü yeniden faaliyete geçti. Niigata'daki santral ise Fukuşima'yı da işleten ve o dönem büyük eleştirilere maruz kalan TEPCO tarafından yeniden açılan ilk tesis olacak.

Enerji bağımsızlığı ve iklim hedefleri

Fukuşima öncesinde Japonya'nın elektriğinin yaklaşık yüzde 30'u nükleer reaktörlerden sağlanıyordu. O tarihten bu yana ülke, enerji ihtiyacını karşılamak için kömür ve gaz gibi maliyetli ithal fosil yakıtlara olan bağımlılığını artırdı. Japonya'nın elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 60-70'i, ülkeye geçen yıl 10,7 trilyon yene (yaklaşık 68 milyar dolar) mal olan bu ithal kaynaklardan geliyor.

İki ay önce göreve gelen Başbakan Sanae Takaichi, maliyetleri düşürmek, enflasyonla mücadele etmek ve enerji güvenliğini sağlamak amacıyla nükleer enerjinin canlandırılmasını güçlü bir şekilde destekliyor. Japonya, 2050 yılına kadar net sıfır emisyona ulaşmayı taahhüt ederken, yapay zeka altyapısını besleyen veri merkezlerinin artan enerji talebi nedeniyle nükleer enerjinin payını 2040'a kadar yüzde 20'ye çıkarmayı hedefliyor.

Yerel halkın endişeleri ve alınan önlemler

Fukuşima'nın anıları tazeliğini korurken, bölge halkının büyük bir kısmı güvenlik gerekçesiyle nükleer enerjinin canlandırılmasına karşı çıkıyor. Ekim ayında yapılan bir anket, Niigata sakinlerinin yüzde 60'ının yeniden başlatma koşullarının henüz karşılanmadığını düşündüğünü ortaya koydu.

TEPCO ise Kaşivazaki-Kariva santralinin "Fukuşima'dan dersler çıkarılarak" kapsamlı denetimlerden ve güncellemelerden geçtiğini duyurdu. Şirket, yeni dalgakıranlar, su geçirmez kapılar ve acil durumlar için mobil jeneratörler ile güçlendirilmiş filtreleme sistemlerinin kurulduğunu belirterek tesisin güvenli olduğunu savunuyor. Ekim ayı sonunda yapılan son bütünlük kontrollerinde 6 numaralı ünitenin başlatılmaya hazır olduğu onaylanmıştı.

Elon Musk'ın 55 milyar dolarlık Tesla tazminat paketi iade edildi

Cuma günü açıklanan karar, bu yılın başlarında söz konusu ödeme planını iptal eden alt mahkemenin kararını bozdu. Bu karar, Musk'ın Tesla'yı hızlı büyüme yıllarında ve önemli ticari dönüm noktalarında yönetmesi karşılığında ödüllendiren 2018 tarihli tarihi anlaşmayı yeniden yürürlüğe koydu.

Mahkeme, ödeme paketinin iptal edilmesinin haksız olduğunu ve aşırıya kaçıldığını hükme bağladı. Hakimler, anlaşmanın iptal edilmesinin Musk'ı elektrikli otomobil şirketindeki altı yıllık emeği ve başarısı için ödemesiz bıraktığını belirtti.

Önceki kararı "adaletsiz" olarak nitelendiren mahkeme, bir sözleşmenin feshedilmesinin ancak nadir durumlarda gerçekleşmesi gerektiğini ifade etti. Kararın bir parçası olarak Tesla'ya 1 dolarlık sembolik tazminat ödenmesine karar verildi.

2018 anlaşmasının hedefleri gerçekleştirildi

Orijinal ödeme paketi, 2018 yılında Tesla hissedarları tarafından onaylanmıştı. O dönemde Tesla üretim artırma mücadelesi veriyor ve hala zarar ediyordu. Plan, Musk'ın ödemesini araç satışlarının artması ve şirketin piyasa değerindeki büyük sıçrama gibi katı hedeflere bağlamıştı. Bu hedeflere ulaşıldığı takdirde Musk, maaş veya nakit bonus yerine hisse senedi opsiyonu kazanacaktı.

Takip eden yıllarda Tesla'nın performansı arttı, üretim sorunları aşıldı ve şirketin değeri yaklaşık 50 milyar dolardan zirve noktasında 1 trilyon doların üzerine çıktı. Bu kazanımlar, Musk'ın 2018 anlaşmasında vaat edilen tüm ödemeyi almaya hak kazanmasını sağladı.

Hukuki süreç ve merkezin Texas'a taşınması

Ancak Ocak 2024'te Delaware Chancery Mahkemesi Yargıcı Kathaleen St. Jude McCormick, bir hissedar davasının ardından ödeme paketini iptal etmişti.

Yargıç, Tesla yönetim kurulunun Musk'a çok yakın olduğunu ve anlaşmayı onaylarken yatırımcıları yeterince korumadığını savundu. Bu karar Musk'ın tepkisini çekmiş ve iş insanı Delaware hukuk sistemini açıkça eleştirmişti.

Bu gelişmenin ardından Tesla, kurumsal merkezini Delaware'den Texas'a taşıdı. Ayrıca Tesla yönetim kurulu, hissedarlardan 2018 ödeme paketi için tekrar oy kullanmalarını istedi. Yatırımcılar, paketi ikinci kez onaylayarak Musk'ın liderliğine güçlü destek verdi.

Delaware Yüksek Mahkemesi'nin son kararı bu tartışmayı sonlandırırken, orijinal tazminat planını da resmileştirmiş oldu.

Bu karar, Tesla hissedarlarının geçtiğimiz ay onayladığı ve Musk'ın önümüzdeki on yıl içinde şirketi iddialı büyüme hedeflerine ulaştırması durumunda değeri 1 trilyon dolara kadar çıkabilecek yeni ve daha büyük bir ödeme planının hemen ardından geldi.

Starlink uydusu yörüngede patladı: SpaceX Dünya'ya düşeceğini doğruladı

Son birkaç gündür, patlamanın Çin'e ait bir uyduyla yaşanan çarpışmadan kaynaklandığına dair spekülasyonlar yapılıyordu.

Bu iddialar, her iki uydunun yörüngede birbirine çok yaklaştığına dair raporların ardından gündeme gelmişti. Ancak SpaceX, olayın herhangi bir dış müdahale veya çarpışma sonucu değil, uydunun kendi sistemindeki bir arıza nedeniyle yaşandığını açıkladı.

Teknik arıza patlamaya neden oldu

Starlink'in resmi sosyal medya hesabı üzerinden yapılan açıklamada, 17 Aralık tarihinde 35956 numaralı uyduda bir anomali yaşandığı ve 418 kilometre irtifada araçla iletişimin kesildiği belirtildi. Arıza sonucunda itki tankında sızıntı meydana geldiği ve uydunun yörüngesinin yaklaşık 4 kilometre hızla alçaldığı ifade edildi.

Şirket, patlama sonrası ortaya çıkan küçük parçaların takip edilebilir olduğunu ve düşük hızları nedeniyle alçak Dünya yörüngesindeki diğer uydular veya nesneler için bir tehdit oluşturmadığını bildirdi.

Buna rağmen yaşanan durum, gökbilimcilerin ve araştırmacıların son yıllarda sıkça dile getirdiği uzay çöplüğü sorununa dair endişeleri yeniden tetikledi. SpaceX, yörüngede yüzen bu parçaları izlemek için NASA ve ABD Uzay Kuvvetleri ile koordineli çalıştığını duyurdu.

Dünya'ya giriş süreci güvenli mi?

İşlevini yitiren uydunun şu anda kontrolsüz bir şekilde yalpalayarak alçaldığı ve önümüzdeki haftalarda Dünya atmosferine girmesinin beklendiği açıklandı. SpaceX, uydunun büyük ölçüde tek parça halinde olduğunu ancak atmosfere girdiğinde tamamen yanarak yok olacağını vurguladı.

Uydunun mevcut rotasının Uluslararası Uzay İstasyonu'nun altından geçeceği, bu nedenle istasyon veya mürettebat için herhangi bir risk teşkil etmediği belirtildi.

Özel uzay şirketi, yeniden girişin tam olarak ne zaman gerçekleşeceğine dair bir takvim paylaşmadı ancak aracın yer yüzeyine düşmeden atmosferde tamamen imha olacağı konusunda kamuoyuna güvence verdi.

Daha önce de Starlink uydularının diğer şirketlere ait araçlarla çarpışma tehlikesi atlattığı bildirilmiş ancak bugüne kadar herhangi bir fiziksel temas yaşanmamıştı.

MIT bilim insanları bağışıklık sistemini gençleştirmenin yolunu buldu

İnsanlar yaşlandıkça bağışıklık sistemi genellikle etkinliğini yitiriyor. T hücresi sayısının azalması ve bu hücrelerin istilacı mikroplara daha yavaş tepki vermesi, yaşlı bireyleri pek çok enfeksiyona karşı daha savunmasız hale getiriyor.

Bu sorunu çözmek için MIT ve Broad Enstitüsü'nden bilim insanları, karaciğer hücrelerini T hücresi performansını güçlendirecek şekilde geçici olarak programlayan bir yöntem geliştirdi. Bu yöntemle, T hücrelerinin normalde olgunlaştığı ancak yaşla birlikte işlevini yitiren timus bezinin eksikliğinin giderilmesi hedefleniyor.

Karaciğerde yapay bir fabrika kuruluyor

Kalbin önünde bulunan küçük bir organ olan timus, T hücresi gelişiminde kritik bir rol oynuyor. Ancak erken yetişkinlik döneminden itibaren küçülmeye başlayan bu organ, 75 yaşına gelindiğinde neredeyse işlevsiz hale geliyor.

Araştırma ekibi, vücutta timus tarafından üretilen sinyalleri taklit eden geçici bir "fabrika" kurmak için karaciğeri seçti. Karaciğerin yaşlılıkta bile yüksek protein üretim kapasitesine sahip olması ve kanın tamamının bu organdan geçmesi, bu tercihte etkili oldu.

Bilim insanları, T hücresi olgunlaşması için önemli olan üç bağışıklık sinyalini (DLL1, FLT-3 ve IL-7) mRNA dizilerine kodlayarak lipit nanoparçacıklar aracılığıyla karaciğere iletti. Kana enjekte edilen bu parçacıklar karaciğer hücreleri tarafından emilerek, hücrelerin bu kritik proteinleri üretmesini sağladı.

Aşı ve kanser tedavilerinde başarı sağlandı

Fareler üzerinde yapılan deneyler oldukça çarpıcı sonuçlar verdi. İnsanlarda 50'li yaşlara tekabül eden 18 aylık farelere uygulanan tedavi sonrasında, T hücresi popülasyonlarında ve işlevlerinde önemli artışlar gözlendi.

Araştırmacılar, bu tedavinin aşıya verilen yanıtı nasıl etkilediğini test etmek için fareleri belirli bir proteine karşı aşıladı. mRNA tedavisi alan farelerde, aşıya özel üretilen öldürücü T hücre sayısının almayanlara oranla iki katına çıktığı tespit edildi.

Yöntemin ayrıca kanser immünoterapisine verilen yanıtı da güçlendirdiği belirlendi. Tedavi uygulanan ve ardından tümör nakledilerek bağışıklık sistemini uyaran ilaçlar verilen farelerin, hayatta kalma oranlarının ve ömürlerinin ciddi şekilde arttığı görüldü.

Gelecek çalışmalar umut verici

Araştırmacılar, bağışıklık sistemini bu şekilde yenileyebilmenin insanların ömürleri boyunca hastalıklardan uzak kalmalarına yardımcı olabileceğini belirtiyor.

Ekip, şimdi bu stratejiyi diğer hayvan modellerinde incelemeyi ve bağışıklık fonksiyonunu daha da artırabilecek ek sinyal faktörlerini belirlemeyi planlıyor. Ayrıca bu yöntemin B hücreleri gibi diğer bağışıklık hücreleri üzerindeki etkilerinin de araştırılması hedefleniyor.

Kadın mühendis engelini aştı, uzaya çıktı

Amerikalı milyarder Jeff Bezos'un sahibi olduğu uzay şirketi, New Shepard yörünge altı görevini Texas'taki merkezinden yerel saatle 08.15'te gerçekleştirdi. Avrupa Uzay Ajansı bünyesinde havacılık ve mekatronik mühendisi olarak görev yapan Michaela Benthaus, yaklaşık 10 dakika süren uçuş sırasında uzayın uluslararası sınırı kabul edilen Karman hattını geçen yolcular arasında yer aldı.

Bir dağ bisikleti kazası sonrası omurilik yaralanması yaşayan ve o günden bu yana tekerlekli sandalye kullanan Benthaus, uçuş öncesi yayınlanan videoda engelli bireylerin yaşadığı zorluklara dikkat çekti.

Kapsayıcı toplum mesajı

Benthaus, kaza sonrası dünyanın engelli bireyler için ne kadar erişilemez olduğunu fark ettiğini belirterek, "Eğer kapsayıcı bir toplum olmak istiyorsak, sadece istediğimiz alanlarda değil her alanda kapsayıcı olmalıyız" ifadelerini kullandı.

Tamamen otonom olan küçük roket dikey olarak havalandıktan sonra turistleri taşıyan kapsül uçuştan ayrıldı. Kapsül, paraşütler yardımıyla yavaşlayarak Texas çölüne yumuşak bir iniş yaptı. Bu uçuş, Blue Origin'in New Shepard roketiyle gerçekleştirdiği 16. mürettebatlı görev oldu.

NASA Başkanı'ndan kutlama mesajı

NASA'nın yeni başkanı Jared Isaacman, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda Benthaus'u kutlayarak, "Tebrikler Michi! Milyonlarca insana gökyüzüne bakmaları ve nelerin mümkün olduğunu hayal etmeleri için ilham verdin" dedi.

Blue Origin ile bugüne kadar aralarında şarkıcı Katy Perry ve Star Trek dizisinin Kaptan Kirk'ü William Shatner'ın da bulunduğu onlarca kişi uzaya seyahat etti. Şirket, bu tür tanınmış isimlerle özel uzay şirketleri arasındaki rekabette kamuoyunun ilgisini canlı tutmayı hedefliyor.

Virgin Galactic de benzer bir yörünge altı uçuş deneyimi sunarken, Blue Origin aynı zamanda Elon Musk'ın SpaceX şirketiyle yörünge uçuşu pazarında rekabet etmeyi planlıyor. Bezos'un şirketi bu yıl, New Shepard'dan çok daha güçlü olan devasa New Glenn roketiyle iki başarılı insansız yörünge uçuşu gerçekleştirmişti.

Manş Denizi'nde göçmen rekoru: Bir günde 800'den fazla geçiş

Resmi verilere göre, dün Kuzey Fransa'dan 13 şişme botla yola çıkan 803 kişi tehlikeli yolculuğu tamamlayarak İngiltere'ye ulaştı. Bu son geçişlerle birlikte 2025 yılı toplam sığınmacı sayısı 41 bin 455'e yükseldi. Bu rakam, veri toplama işlemlerinin başladığı 2018'den bu yana kaydedilen en yüksek ikinci veri olurken, sadece 45 bin 774 kişinin geçtiği 2022 yılının gerisinde kaldı.

Cumartesi günü gerçekleşen yoğunluk, bin 75 kişinin geçtiği 8 Ekim'den bu yana bir günde kaydedilen en yüksek rakam olarak kayıtlara geçti.

Aralık ayındaki hareketlilik sürüyor

Bu ay şu ana kadar yaklaşık 2 bin 163 kişi İngiltere kıyılarına ulaştı. Bu rakamın, geçtiğimiz aralık ayında kaydedilen 3 bin 254 kişilik rekora yaklaştığı belirtiliyor. Cumartesi sabahı Dover Limanı'nda, denizdeki bir olayın ardından sığınmacıları taşıyan bir Sahil Güvenlik teknesi görüntülendi.

Fransız polisi ile botları denize indirmeye çalışan gruplar arasında Calais yakınlarında arbede yaşandı. Görüntülerde, Grand-Fort-Philippe kasabasındaki nehir kıyısında jandarmanın yaklaşık 30 kişilik gruba göz yaşartıcı gazla müdahale ettiği görüldü.

Dört haftalık sessizlik bozuldu

Yaşanan bu yoğunluk, 15 Kasım ile 12 Aralık tarihleri arasında İçişleri Bakanlığı tarafından hiçbir geçişin kaydedilmediği dört haftalık durgunluk döneminin ardından geldi. Olumsuz hava koşulları nedeniyle aralık ayı normalde geçiş girişimlerinin en az olduğu aylardan biri olarak biliniyor.

Söz konusu dört haftalık ara, 2018'den bu yana varışların yaşanmadığı en uzun kesintisiz süre olarak kaydedilmişti. Genel eğilim, bu yılın ilk 10 ayında varışların arttığını ancak 2022'deki rekor seviyelerin altında kaldığını gösteriyor.

Avrupa ülkeleriyle iş birliği artırılıyor

İşçi Partisi hükümeti, küçük tekne geçişlerini durdurmak için Avrupa ülkeleriyle iş birliğini artırdı. İngiltere'nin aylardır sürdürdüğü baskının ardından Fransa, Manş Denizi'ndeki botlara müdahale etmeyi kabul etti. Politika değişikliği kapsamında güvenlik güçleri, henüz yolcu almamış olan botları denizde durdurma yetkisine sahip olacak.

Almanya ise bu hafta sığınmacıları İngiltere'ye götürmeye çalışan insan kaçakçılarına 10 yıla kadar hapis cezası öngören yeni bir yasayı kabul etti. Yıl sonundan önce yürürlüğe girecek olan yasal düzenleme, kolluk kuvvetlerinin yetkilerini artırmayı ve İngiltere ile Almanya arasındaki bilgi paylaşımını güçlendirmeyi hedefliyor.

El Salvador'da, "MS13" çete üyesine 1335 yıl hapis cezası verildi

El Salvador Başsavcılığının, ABD merkezli X şirketinin sosyal medya platformundan, suç örgütleriyle mücadele kapsamında verilen cezalar hakkında paylaşım yapıldı.

Bu kapsamda, "MS13"ün 248 üyesine 2014 ile 2022 yılları arasında işlenen çeşitli suçlar nedeniyle hapis cezaları verildiği belirtildi.

Paylaşımda, çete üyelerinden birinin 1335 yıl hapis cezası aldığı, 10'unun ise 463 ile 958 yıl arasında değişen hapis cezalarına çarptırıldığı kaydedildi.

İsnat edilen suçlar arasında cinayet, kişilerin kayıplara karışması, gasp gibi suçlar yer aldı.

Brent petrolün varili 60,77 dolardan işlem görüyor

Cuma günü 60,28 dolara kadar yükselen Brent petrolün varil fiyatı, günü 60,16 dolardan tamamladı. Brent petrolün varil fiyatı, bugün saat 09.04 itibarıyla kapanışa göre yüzde 1 artarak 60,77 dolara yükseldi. Aynı dakikalarda Batı Teksas türü (WTI) ham petrolün varili 57,12 dolardan alıcı buldu.

Petrol fiyatları, ABD'li yetkililerin Venezuela açıklarında uluslararası sularda bir petrol tankerini daha takibe aldığına ilişkin haber akışı ve Rusya-Ukrayna Savaşı'nda süren gerginliklerin piyasalarda arz endişelerine yol açmasıyla yükseldi.

ABD güçleri, Karayipler'de artan gerilimler kapsamında dün Venezuela açıklarındaki uluslararası sularda bir petrol tankerini daha takibe aldı.

Uluslararası haber kaynaklarına göre, ABD Sahil Güvenliği, Venezuela'nın yasa dışı yaptırım delme faaliyetlerinin parçası olduğu değerlendirilen ve yaptırım kapsamındaki bir "karanlık filo" gemisini aktif olarak takip ediyor. Gemi hakkında yargı kararıyla el koyma emri bulunduğu da belirtiliyor.

Operasyonun, Venezuela'ya petrol yüklemek üzere seyir halinde olan, Panama bayraklı ve yaptırım listesinde yer alan Bella 1 adlı petrol tankerini hedef aldığı ifade ediliyor. Söz konusu tankere el konulması halinde, bu adım 10 Aralık'tan bu yana bölgede gerçekleştirilen üçüncü tanker müdahalesi olacak.

Venezuela, son operasyona ilişkin henüz resmi açıklama yapmadı.

ABD Başkanı Donald Trump, 16 Aralık Salı günü, "uyuşturucu terörizmini finanse ettiği gerekçesiyle" Venezuela'ya giriş veya çıkış yapan yaptırım altındaki tüm petrol tankerlerine "tam ve eksiksiz bir abluka" uygulanması yönünde talimat vermişti. Venezuela'nın küresel arz içindeki payı sınırlı olsa da, söz konusu gelişmelerin petrol sevkiyatlarında gecikmelere yol açabileceği endişesi, fiyatlar üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturuyor.

Bunun yanı sıra, Rusya-Ukrayna Savaşı'na ilişkin barış çabalarındaki belirsizlik fiyatlamada etkili olmaya devam ediyor.

Rusya Savunma Bakanlığı, dün Rus güçlerinin, Ukrayna tarafından Zaporijya bölgesine döşenen mayınları insansız hava araçlarıyla temizlediğini bildirirken, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ise sosyal medya hesaplarından paylaştığı video mesajda, saldırıların sona ermesi için Rusya'ya baskının artırılması gerektiğini ve müzakerelerin ABD'de sürdüğünü belirtti.

Brent petrolde teknik olarak 66,63 dolar direnç, 57,56 dolar destek seviyesi olarak izleniyor.

İİT'den katil İsrail'in Gazze'de yerinden edilen sivillerin sığındığı okulu hedef almasına tepki

İİT'den yapılan yazılı açıklamada, İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyinde bir okulu hedef alarak 6 kişinin ölmesine yol açan saldırıya tepki gösterildi.

İsrail'in ateşkese rağmen Gazze Şeridi'ndeki Filistin halkına karşı sürdürdüğü suçların kınandığı açıklamada, şunlar kaydedildi:

"İsrail ordusunun Gazze'de işlediği son suç da yerinden edilen sivillerin sığındığı bir okula saldırısı oldu. Söz konusu saldırıda Filistinli masum sivillerden bazıları şehit olurken, onlarcası da yaralandı."

Gazze'deki bir okula düzenlenen İsrail saldırısının "uluslararası insancıl hukuku ihlal eden bir suç" olarak nitelendirildiği açıklamada, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi başta olmak üzere uluslararası toplumun İsrail tarafından Filistin halkına karşı işlenen suçların önüne geçmesi çağrısı yapıldı.

Uluslararası toplumun ayrıca Gazze'de kapsamlı ve kalıcı bir ateşkesi sağlaması talebinin yer aldığı açıklamada, Gazze Şeridi'ndeki İsrail güçlerinin geri çekilmesi ve insani yardımların bölgeye engelsiz şekilde ulaşması çağrısında bulunuldu.

İİT açıklamasında, Filistin halkına karşı suç işleyen İsrailli yetkililerden hesap sorulması için uluslararası adalet mekanizmalarının harekete geçirilmesinin önemine dikkat çekildi.

İsrail ordusunun, 19 Aralık Cuma günü ateşkese rağmen Gazze'de bir okulu düğün töreni sırasında hedef alması sonucu aralarında 3 çocuğun da bulunduğu 6 kişi yaşamını yitirmiş, 5 kişi de yaralanmıştı.

İsrail ordusu ateşkese rağmen Gazze kentinin doğusundaki Et-Tuffah Mahallesi'ne düzenlediği ve 6 Filistinlinin hayatını kaybettiği saldırıda sivilleri hedef aldığını kabul etmişti.

​​​​​​Gazze'de ateşkes ve esir takası anlaşması

ABD Başkanı Donald Trump, 9 Ekim'de Mısır'da devam eden müzakerelerde İsrail ile Hamas'ın Gazze'de ateşkes planının ilk aşamasını onayladığını duyurmuştu.

Müzakerelerin yapıldığı Mısır'da anlaşma imzalanmış, İsrail hükümetinin onayıyla 10 Ekim'de devreye girmişti.

İsrail ordusunun anlaşmada belirtildiği üzere "Sarı Hatta" çekilmesinin ardından Gazze Şeridi'nde ateşkesin aynı gün yürürlüğe girdiği açıklanmıştı.​​​​​​​

Hamas: Batı Şeria'da 19 yerleşimin yasallaştırılması yeni sömürgeci bir adımdır

Hamas'ın Siyasi Büro üyesi Harun Nasıreddin, İsrail nezdinde de kaçak kabul edilen Yahudi yerleşimlerinin yasallaştırılmasını öngören planın onaylanmasıyla ilgili yazılı açıklama yaptı.

Harun Nasıreddin, İsrail Güvenlik Kabinesi'nin, İsraillilerin Batı Şeria'da kaçak olarak inşa ettiği 19 yerleşimi yasallaştırmasının "sinsi ilhak politikasını pekiştiren, Filistin topraklarını yağmalamayı ve emrivaki yaparak Filistin halkının hukuki ve tarihi haklarını ellerinden almayı amaçlayan yeni sömürgeci bir adım" olduğunu ifade etti.

Nasıreddin, söz konusu plan ile yerleşimcilerin suç teşkil eden uygulamalarının, "İsrail'in Filistin halkını tehcir etmek için temel bir araç olarak kullandığı "yerleşimleri genişletme" konusundaki ısrarını gösterdiğini dile getirdi.

Mescid-i Aksa'ya yönelik baskınlarda yaşanan artışa da değinen Nasıreddin, bunun Kudüs'ü Yahudileştirme ve dini ve tarihi statüsünü değiştirme yönündeki sistematik bir politikanın parçası olduğunu aktardı.

Nasıreddin, Aksa'ya yönelik baskınlar ile yerleşim birimleri inşasının, Yahudileştirme ve saldırganlık politikasında madalyonun iki yüzünü temsil ettiğini kaydetti.

İsrailli aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ile Savunma Bakanı Yisrael Katz'ın sunduğu 19 yeni yasa dışı yerleşim planı Güvenlik Kabinesinde onaylanmıştı.

Kabinenin onay verdiği plan çerçevesinde, Batı Şeria’nın tamamına dağılan, Filistin topraklarını gasbeden İsraillilerin kurduğu 17 kaçak yerleşim yeri İsrail nezdinde de tanınacak ve 2005’te boşaltılan "Ganim" ve "Kadim'in" yasa dışı yerleşim yerleri yeniden kurulacak.

ABD Adalet Bakanlığı: Epstein dosyalarındaki Trump'a ait tüm materyaller yayınlanacak

NBC haber kanalına konuşan Blanche, Epstein ile bağlantılı dosyalarda Trump'ın yer aldığı tüm materyallerin yayınlanacağını, ABD Başkanı'nın bu konuda "saklayacak bir şeyi olmadığını" söyledi.

Blanche, Epstein dosyalarındaki Trump'la ilgili her türlü belge ve fotoğrafın paylaşılıp paylaşılmayacağıyla ilgili soruya, "Evet, evet, bunu 3-4 kez söyledim, daha önce de söyledik ve Başkan Trump da seçilmeden önce defalarca söyledi. Seçildikten sonra da tüm yaz boyunca, 'Saklayacak hiçbir şeyim yok.' diye aynı şeyi söyledi." yanıtını verdi.

Epstein dosyalarında ister Trump olsun ister başka biri olsun herkesin fotoğrafının yayınlanacağını net şekilde ifade eden Blanche, sadece "hayatta kalan mağdurların hariç tutulacağının" altını çizdi.

Blanche, iki gün önce paylaşılan dosyalarda, Epstein'in fuhuş ağına düşmüş ve hala hayatta olan bazı kadınların da fotoğraflarının yer aldığının tespit edildiğini öne sürerek, söz konusu fotoğrafların kaldırılmasının Başkan Trump'la "hiçbir ilgisi olmadığını", bunun mağdurların avukatlarının talebi üzerine gerçekleştiğini kaydetti.

Bakan Yardımcısı, "Mükemmel bilgilere sahip değiliz. Bu nedenle mağdur hakları gruplarından bu tür fotoğraflarla ilgili bilgi aldığımızda fotoğrafı kaldırıp soruşturma başlatıyoruz." dedi.

Adalet Bakanlığı internet sitesinden 16 dosya kaldırılmıştı

ABD'de dün birçok medya kuruluşu, Trump'ın fotoğrafları da dahil 16 dosyanın Adalet Bakanlığı internet sitesinden kaldırıldığını bildirmişti.

Adalet Bakanlığı ise yanıt olarak "Ek bilgiler aldıkça yasalara uygun olarak fotoğraflar ve diğer materyaller incelenmeye ve gerektiğinde sansürlenmeye devam edecektir." açıklamasını yapmıştı.