Dünyadan Haberler - Sayfa 4 - Deren Gümrük Müşavirliği

Avrupa ülkelerinde ırkçı saldırı ve söylemler son yıllarda artış gösterdi

Fransa ve İngiltere'de ırkçı saldırı oranları artarken Hollanda ve Bosna Hersek'teki siyasilerin ayrılıkçı söylemleri krize neden oldu.

Fransa'da din karşıtı suçlarda artış gözlendi

Fransa İçişleri Bakanlığına bağlı istatistik servisi SSMSI'nın raporuna göre ülkede 2024'te ırkçı, yabancı düşmanı ve din karşıtı 16 bin suç işlendi. 9 bin 400'ü yüksek ve orta seviyedeki suç kategorisine giren bu suçlar, 2023'e göre yüzde 11 artış gösterdi.

Ayrıca mağdurların çoğunu 25 ila 54 yaşındaki erkekler ve genellikle Afrika kökenli yabancılar oluşturdu. Başkent Paris'te ırkçı suç oranının, ülkenin geri kalanına göre 3-4 kat daha yüksek olduğu kaydedildi.

Fransa’da Müslümanlara karşı ırkçı saldırılar da artış gösterdi. Geçen yıl engelli bir Müslüman kadın, alışveriş mağazasının önünde dövüldü ve camilerin cephelerine ırkçı ifadeler yazılmaya devam edildi.

İngiltere'de Müslüman oldukları için 1029 kişi saldırıya uğradı

İngiltere'de polis, son 10 yılın en yüksek ırkçı saldırı ihbarını 2021-2022'de aldı. Polise bu bir yıllık dönemde 109 bin 843 ırkçı nefret suçu ihbarı yapıldı.

Ülkede Mart 2023-Mart 2024 tarihlerinde işlenen nefret suçlarının yüzde 70'ini ırkçı saldırılar oluşturdu. 140 bin 561 nefret suçu ihbarının başını 98 bin 799 bildirimle ırkçı saldırılar çekti.

Ulusal İstatistik Ofisine göre bu dönemde ırkçı saldırılara maruz kalanların yüzde 6'sı yaralanırken yüzde 15'i fiziki saldırıya maruz kaldı ancak yaralanmadı. Olayların yüzde 31'inde Asyalılar, yüzde 31'inde beyazlar, yüzde 24'ünde ise siyahiler hedef oldu.

Ülkede geçen yılın temmuz ayı sonunda başlayan ve ağustosun ilk haftasında sona eren aşırı sağcı şiddet olaylarında da farklı etnik kökenlerden Müslümanlar hedef alındı.

İngiltere'de Müslüman karşıtı nefret suçlarını kaydeden "Tell MAMA" adlı kuruluşa göre aşırı sağcılar, geçen yıl dış görünüş olarak Müslüman olduklarını düşündükleri Güney Asyalı, Arap ve siyahiler ile başörtülüler, sakallılar ve yerel kıyafet giyenlere saldırdı.

Tell MAMA, geçen yıl dış görünüş itibarıyla Müslüman oldukları için saldırıya uğrayanların sayısını 1029 olarak açıkladı. Bunların yüzde 53'ü başörtüsü taktığını, yüzde 30'u sakallı olduğunu, yüzde 3'ü ise peçeli olduğunu bildirdi.

Müslüman kadınlar, daha çok cinsiyetçi ve ırkçı saldırıların hedefi olurken erkekler, bunların yanında istismarcılıkla da itham edildi. İstismarcılıkla itham edilenlerin başında Pakistanlılar geldi.

Hollanda, ayrımcılığın en çok hissedildiği ülkelerden biri

Hollanda'da aşırı sağcı PVV lideri Geert Wilders'ın en yüksek oyu alarak dört partili koalisyonun kurulmasının ardından kabinedeki ırkçılık iddiaları ve Fas kökenli Devlet Bakanı'nın istifası, ülkedeki son yıllarda artan ayrımcılığı gözler önüne serdi.

Hollanda'da Yardımlar ve Gümrükten Sorumlu Devlet Bakanı Nora Achahbar, Amsterdam'da 7 Kasım 2024'te UEFA Avrupa Ligi'nde oynanan Ajax-Maccabi Tel Aviv maçı sonrasında Bakanlar Kurulu toplantılarında kullanılan "ırkçı söylemler" nedeniyle istifa kararı aldı.

Hollanda İstatistik Kurumu (CBS) verilerine göre 2023'te ülkede her 10 kişiden biri ayrımcılığa uğradığını bildirdi. 1,6 milyon kişiye denk gelen bu oran, 2021'deki rakamla benzerlik gösteriyor. Ayrımcılığın en sık dile getirilen nedenleri arasında ırk, ten rengi ve milliyetin olduğu belirtiliyor.

Avrupa Komisyonunun verilerine göre etnik kökene dayalı ayrımcılığın en çok hissedildiği Avrupa ülkeleri arasında yüzde 82 ile Hollanda başı çekiyor.

Hollanda'nın yakın tarihinde ayrımcılık nedeniyle yaşanan en büyük olaylardan birisi "Çocuk Bakım Yardımı Skandalı" olarak biliniyor. CBS, Vergi Dairesi yetkilileri tarafından bazı hesaplamalarda yapılan hatalar sonucu 2015'ten Haziran 2022'ye kadar 2 bin 90 çocuğun ailelerinden ayrılmak zorunda kaldığını açıkladı.

Vergi Dairesi tarafından yapılan yanlış hesaplamalar nedeniyle "evrakta sahtecilik" gibi gerekçelerle çocuk bakım yardımları kesilen ve geçmişe dönük yüklü miktarda ödeme istenen ailelerin, yaşadıkları maddi yıkımın ardından bakımlarını ihmal ettikleri iddiasıyla çocukları ellerinden alındı.

Ayrımcılık yapıldığının ortaya çıkmasıyla Ocak 2021'de hükümet istifa etmiş, ayrımcılığa uğrayan ve bakım yardımının kesilmesi sebebiyle mağdur olan ailelere tazminat ödenmesine karar verilmişti.

Bosna Hersek'teki Sırp entitesinde ayrılıkçı söylemler yükseliyor

Bosna Hersek de son dönemde ayrılıkçı söylemlerle gündemde.

Ülkedeki iki entiteden Sırp Cumhuriyeti'nin (RS) Başkanı Milorad Dodik, ayrılıkçı söylemlerine ilişkin somut adım atarak ülkenin derin siyasi krize sürüklenmesine neden oldu.

Bosna Hersek devlet kurumlarını tanımadığını söyleyen Dodik, bağımsızlığını ilan edeceğini savunduğu entite içinde paralel yapıların kurulması amacıyla süreç başlattı.

Öte yandan, Bosna Hersek'te 1992-1995'teki savaşın ardından Sırp entitesindeki Müslümanlara yönelik baskılar da sürüyor.

Bölgedeki camilere zarar verilirken Müslümanlara çirkin söylemlerde bulunuluyor.

Katil İsrail'in Gazze'ye 18 Mart'ta yeniden başlattığı saldırılarda can kaybı 710'a yükseldi

Gazze'deki Sağlık Bakanlığı Sözcüsü Halil Dakran, yaptığı açıklamada, İsrail'in Gazze Şeridi'ne salı gününden bu yana devam eden saldırılarında şu ana kadar hastanelere 710 ölü, 900'den fazla da yaralı getirildiğini belirtti.

Dakran, İsrail'in saldırılarında yaralanan çok sayıda kişinin ablukanın yol açtığı temel ekipman ve ilaç eksikliği nedeniyle acil tıbbi yardım sağlanamaması sonucu hayatını kaybettiğini vurguladı.

Filistinli yetkili ayrıca, yaralıların yüzde 70'inin çocuk ve kadınlardan oluştuğunu ve çoğunun durumunun ağır olduğunu aktardı.

İsrail ordusu, 19 Ocak'ta yürürlüğe giren ateşkesi bozarak 18 Mart'ta Gazze Şeridi'ne yeniden şiddetli saldırı başlatmıştı.

Gazze'deki Sivil Savunma Müdürlüğü Sözcüsü Mahmud Basal, gece saatlerinde yaptığı açıklamada, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'ne 18 Mart sabahından beri düzenlediği saldırılarda çoğunluğu kadın ve çocuk olmak üzere 470'in üzerinde Filistinlinin hayatını kaybettiğini belirtmişti.

Güneş Sistemi dışında ilk kez karbondioksit keşfedildi

JWST, yakın zamanda HR 8799 sistemi içindeki gaz devi gezegenleri gözlemledi ve bu gezegenlerin atmosferlerinde karbondioksit bulunduğunu tespit etti. Bu bulgu, söz konusu sistemin oluşumunun, kendi Güneş Sistemi’mizinkine benzer olabileceğini gösteriyor.

HR 8799, Dünya'dan 130 ışık yılı uzaklıkta, Pegasus takımyıldızında yer alan oldukça dikkat çekici bir ötegezegen sistemi. Bu sistem, yaklaşık 1,5 kat Güneş kütlesine sahip ve yalnızca 30 milyon yaşında olan genç bir ana dizi yıldızının etrafında şekilleniyor.

HR 8799'u özel kılan ise, doğrudan görüntülenebilen ilk çok gezegenli sistemlerden birine ev sahipliği yapması. Yıldızın etrafında 15 ile 70 astronomik birim arasında mesafelere sahip dört dev gezegen dönüyor.

Bu gezegenler, HR 8799 b, c, d ve e olarak adlandırılıyor ve her biri, Jüpiter’in 5 ila 10 katı büyüklüğünde bir gaz devi olarak tahmin ediliyor.

Bu tür dev gezegenler, iki farklı süreçle oluşabilir: çekirdek toplanması, burada daha ağır elementlerin katı çekirdekleri yavaşça gaz çeker (bizim Güneş Sistemi’mizde olduğu gibi) veya disk istikrarsızlığı, burada gaz parçacıkları genç bir yıldızın soğuyan diskinden hızla birleşir.

Hangi oluşum modelinin daha yaygın olduğunu anlamak, bilim insanlarının galaksinin farklı gezegen sistemlerini sınıflandırmasına yardımcı olur.

Bu tür bir analiz, Baltimore’daki Johns Hopkins Üniversitesi’nden William Balmer’in liderliğindeki araştırmacılardan oluşan bir ekip tarafından yapılan bir çalışmanın merkezinde yer alıyor. Balmer, bu araştırmanın amacını, "Bu tür bir araştırmayla, kendi Güneş Sistemi’mizi, yaşamı ve kendimizi diğer ötegezegen sistemleriyle karşılaştırarak anlamayı umuyoruz, böylece varlığımızı bağlama koyabiliriz." şeklinde açıklıyor.

HR 8799 ve 51 Eridani gaz gezegenlerinin gözlemleri, bu gezegenlerin atmosferlerinde önemli miktarda karbondioksit gazı içerdiğini ortaya koydu. Bu, sistemin dört dev gezegeninin, Jüpiter ve Satürn’ün oluşumunda olduğu gibi, çekirdek toplanması süreciyle şekillendiğine dair güçlü bir kanıt sağlıyor.

Şu ana kadar keşfedilen yaklaşık 6.000 ötegezegenden yalnızca birkaçı doğrudan görüntülenebildi çünkü gezegenlerin ve ev sahibi yıldızlarının parlaklık farkı son derece büyüktür. JWST’nin NIRCam koronograf teknolojisi, yıldız ışığını engelleyerek gezegenlerin kendilerinin yaydığı kızılötesi ışımaları ortaya çıkararak bu gözlemleri mümkün kıldı.

Araştırma ekibi, farklı gazlar tarafından emilen belirli dalga boylarını analiz ederek, HR 8799’un dört gezegeninin daha önce düşünüldüğünden daha yüksek konsantrasyonlarda ağır elementler içerdiğini belirleyebildiler.

HR 8799 ve 51 Eridani gözlemleri, Webb'in Garanti Edilmiş Zamanlı Gözlemler programı kapsamında yapıldı. Dünyanın en önde gelen uzay bilimleri gözlemevi olan James Webb Uzay Teleskobu, yalnızca uzak ötegezegenlerin izlenmesi ve keşfi değil, aynı zamanda Güneş Sistemi'nin derinlemesine araştırılması ve evrenin yapısı ile kökenlerine dair çalışmaların sürdürülmesinde de kilit bir rol oynamaya devam ediyor.

Pentagon, cinsiyet değiştiren bireylerin orduya girmesini engellemek için harekete geçecek

Hegseth, sosyal medya platformu X hesabından konuya ilişkin açıklama yaptı.

Mahkemenin itiraz kararına karşı Savunma Bakanlığı (Pentagon) olarak harekete geçeceklerini belirten Hegseth, "Bu karara itiraz ediyoruz ve kazanacağız." ifadesini kullandı.

Trump'tan, cinsiyet değiştirenlerin orduya katılımını engelleyen kararname

Trump, 28 Ocak'ta, eski Başkan Joe Biden yönetiminin bu konudaki politikasını tersine çevirerek, cinsiyet değiştirenlerin orduya katılmasını engelleyen başkanlık kararnamesine imza atmıştı.

Böylece Trump, ABD hükümetinin resmi politikasını "erkek ve kadın olarak sadece iki cinsiyet vardır" şeklinde revize ettikten sonra orduda da benzer bir adım atmıştı.

Yargıç Reyes, dün söz konusu davaya ilişkin kararını açıklayarak, Başkan Donald Trump'ın cinsiyet değiştiren bireylerin orduya katılmasını engelleyen kararnamesini geçici olarak durdurmuştu.

Reyes, cinsiyet değiştirmiş 6 asker ve orduya katılmak isteyen 2 cinsiyet değiştiren kişiyi temsil eden avukatların ihtiyati tedbir talebini kabul etmişti.

Brent petrolün varili 70,86 dolardan işlem görüyor

Petrol fiyatları, Orta Doğu'da artan jeopolitik gerilimlerin etkisiyle yükselişe geçti. İsrail ve Hamas arasındaki ateşkesin bozulmasının ardından bölgede yeniden tırmanan çatışmalar, piyasalarda arz endişelerini artırdı.

Ayrıca, fiyatlar dünyanın en büyük petrol tüketicisi ABD'de talebin güçlü kalmaya devam ettiğini gösteren stok verilerinden destek buldu.

Martın başlarında düşük talep beklentileri, ABD'nin ticaret tarifeleri ve artan petrol arzı nedeniyle üç yılın en düşük seviyesine gerileyen petrol fiyatları, bu kayıplarını kısmen telafi etti. Ancak bu faktörler hala etkisini sürdürerek petrol fiyatlarının tam anlamıyla toparlanmasını sınırlıyor.

ABD Enerji Enformasyon İdaresi (EIA), ülkedeki ticari ham petrol stoklarının geçen hafta yaklaşık 1 milyon 700 bin varil artışla 437 milyon varil seviyesine yükseldiğini açıkladı.

ABD hükümetinin 19 Mart'ta açıkladığı verilere göre ham petrol stokları beklenenden daha fazla arttı. Bu durum, ABD'de yakıt talebinin ekonomik yavaşlama işaretlerine rağmen güçlü kalmaya devam ettiği yönünde iyimserliği artırdı.

Dünyanın en büyük petrol ithalatçısı Çin'de daha fazla teşvik önlemi beklentisi, petrol fiyatlarına destek sağlayan diğer unsur oldu. Ancak yatırımcılar, Çin ekonomisinin toparlandığına dair daha somut işaretler beklemeye devam ediyor.

Bu gelişmeler, petrol piyasalarında jeopolitik risk primini artırdı. Orta Doğu'daki çatışmaların petrol arzını kesintiye uğratabileceğine dair endişeler, fiyatları yukarı yönlü baskılamaya devam ediyor.

Uzmanlar, Rusya ve Ukrayna arasında geçici bir barış anlaşması sağlanmasının ve bir ay boyunca birbirlerinin enerji altyapısına saldırmama konusunda uzlaşmaya varmasını, piyasalar tarafından olumlu bir gelişme olarak değerlendirdi.

Öte yandan, küresel talepteki yavaşlama, artan petrol üretimi ve büyüyen ticaret savaşı endişeleri, fiyatların daha büyük bir toparlanma göstermesini engelliyor.

Brent petrolde teknik olarak 70,97 doların direnç, 68,07 doların ise destek olarak izlenebileceği belirtiliyor.

İsrail'in Gazze Şeridi'nin farklı yerlerine düzenlediği saldırılarda en az 35 kişi öldü

Filistin resmi ajansı WAFA'nın haberinde, İsrail ordusunun Han Yunus'taki Beni Suheyla beldesinde Ebu Dib ailesine ait evi hedef alması sonucu 7 kişinin öldüğü belirtildi.

İsrail'in Han Yunus'un Mirac bölgesinde Abdurrahman el-Mecayide ailesinin evine düzenlediği saldırıda birkaç kişinin yaşamını yitirdiği kaydedilen haberde ayrıca, Han Yunus'un Abesan el-Kebira bölgesinde Ebu Dekka ailesinin evine düzenlenen saldırıda 8, El-Fehhari kasabasında El-Ammur ailesinin evine düzenlenen saldırıda da 3 kişinin hayatını kaybettiği dile getirildi.

İsrail güçlerinin Refah'ın doğusundaki Misbah bölgesinde bulunan Cabir ailesinin evine düzenlediği saldırıda 10 kişinin öldüğü ifade edilen haberde, Beyt Lahiya'nın batısındaki Es-Sultan semtinde de bir evin hedef alınması sonucu 7 kişinin hayatını kaybettiği bildirildi.

İsrail'in saldırılarında çok sayıda kişi de yaralandı.

İsrail ordusu, 19 Ocak'ta yürürlüğe giren ateşkesi bozarak dün Gazze Şeridi'ne yeniden şiddetli saldırı başlatmıştı.

Gazze'deki Sivil Savunma Müdürlüğü Sözcüsü Mahmud Basal, İsrail ordusunun Gazze Şeridi’ne 18 Mart sabahından bu geceye kadar düzenlediği hava saldırılarında, çoğunluğu kadın ve çocuk olmak üzere 470'in üzerinde Filistinlinin hayatını kaybettiğini açıklamıştı.

Filistin Halk Kurtuluş Cephesi: ABD'nin desteği İsrail'i Gazze'de soykırıma teşvik ediyor

FHKC, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiye'de bir taziye evini bombalamasına ilişkin yazılı açıklama yaptı.

Uluslararası toplumun Gazze'deki katliamların durdurulması için acilen harekete geçmeye çağrıldığı açıklamada, suskunluk, "suça ortak olmak" olarak nitelendirildi.

FHKC'nin açıklamasında, İsrail'in, Gazze'deki bu suçlarını ABD'nin mutlak desteği ve Batı'nın işbirliğiyle işlediği vurgulandı.

Açıklamada, İsrailli yöneticilerin Filistin halkının Gazze'den göç ettirilmesine ilişkin açıklamalarına verilecek cevabın, direnişi güçlendirmek, haklara sahip çıkmak ve topraklarda kök salmak yoluyla olacağına işaret edildi.

İsrail ordusunun dün Gazze Şeridi'nin kuzeyinde bir taziye evini bombaladığı, ilk belirlemelere göre 16 Filistinlinin hayatını kaybettiği, çok sayıda kişinin de yaralandığı belirtilmişti.

İsrail ordusu, 19 Ocak'ta yürürlüğe giren ateşkesi bozarak dün Gazze Şeridi'ne yeniden şiddetli saldırı başlatmıştı.

Gazze'deki Sivil Savunma Müdürlüğü Sözcüsü Mahmud Basal, İsrail ordusunun Gazze Şeridi’ne 18 Mart sabahından bu yana düzenlediği hava saldırılarında, çoğunluğu kadın ve çocuk olmak üzere 470'in üzerinde Filistinlinin hayatını kaybettiğini açıkladı.

BMGK'de Gazze'deki duruma ilişkin oturum düzenlendi

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) Gazze'deki durumu görüşmek için 18 Mart'ta yapılan oturumda söz alan ülke temsilcilerinin neredeyse hepsi İsrail'in saldırılarına tepki göstererek sivil ölümleri ve yardım girişlerinin engellenmesini kınarken, ABD'den ise İsrail'e destek mesajı gelmişti.

ABD'nin BM Daimi Temsilciliği Geçici Maslahatgüzarı Dorothy Shea, "Çatışmaların yeniden başlamasının sorumluluğu tamamen Hamas'a aittir. Bu acımasız terör örgütü son birkaç hafta içinde kendisine sunulan her teklifi ve son tarihi kararlılıkla reddetmiştir." ifadelerini kullanmıştı.

İsrail ordusunun ayrım gözetmeyen saldırılar gerçekleştirmediğini savunan Shea, "İsrail ordusu, Hamas mevzilerini hedef almaktadır." diye konuşmuştu.

Shea, Hamas'ın sivil altyapıları kullanmaya devam ettiğini ve ABD'nin bu uygulamayı kınadığını belirterek, "ABD Başkanı (Donald) Trump Hamas'ın tüm esirleri hemen serbest bırakmasını yoksa çok büyük bir bedel ödeyeceklerini açıkça belirtti. İsrail'in atacağı adımları destekliyoruz." demişti.

Fransa, vatandaşlarına 'hayatta kalma kılavuzu' dağıtacak

Başbakan François Bayrou'nun sözcüsü, CNN'e yaptığı açıklamada, "Hayatta kalma kılavuzu, vatandaşları farklı krizlere karşı dayanıklılıklarını geliştirmeye teşvik etmeyi amaçlıyor" dedi.

Sözcü, kılavuzun doğal afetler, teknolojik ve siber olaylar, COVID-19 gibi sağlık krizleri ve terör saldırıları ile silahlı çatışma gibi güvenlik krizlerini kapsadığını belirtti.

Bayrou tarafından onaylanırsa, 20 sayfalık kitapçık yaz aylarından önce hanelere teslim edilecek.

Fransa'nın bu planı, İsveç ve Finlandiya'da milyonlarca haneye dağıtılan benzer kitapçıklardaki güncellemeleri takip ediyor.

Bu kitapçıklar, askeri çatışmaların etkilerine, iletişim kesintilerine ve elektrik kesintilerine, ayrıca aşırı hava olaylarına nasıl hazırlanılacağına dair talimatlar içeriyor.

Yeni kitapçık, 2022'de başlatılan ve acil durumlara nasıl hazırlanılacağına dair tavsiyeler sunan bir Fransız hükümeti web sitesinin içeriğine benzer olacak.

Kılavuz, kendinizi ve sevdiklerinizi ani tehlike karşısında nasıl koruyacağınıza dair pratik tavsiyeler sunan üç bölüme ayrılacak.

Tavsiyeler arasında acil durum iletişim bilgilerinin (itfaiye, polis ve ambulans) bir listesine sahip olmak, hangi radyo kanallarının dinleneceğini bilmek ve nükleer bir kaza durumunda tüm kapıların kapalı olduğundan emin olmak yer alacak.

Kılavuz ayrıca, yedek birliklere veya yerel itfaiye gruplarına gönüllü olmak gibi toplumun savunmasına katkıda bulunmanın yollarını da özetleyecek.

Kitapçık, tüm hanelerin elektrik kesintisi durumunda altı litre şişelenmiş su, bir düzine konserve yiyecek, pil ve el feneri içeren bir "hayatta kalma kiti"ne sahip olmasını önerecek.

Ayrıca vatandaşlara parasetamol, kompres ve salin solüsyonu gibi tıbbi malzeme satın almalarını tavsiye edecek.

Fransa'nın güvenlik güçlerinde "büyük bir revizyon"

Macron, bu ayın başlarında, 2035 yılına kadar operasyonel yedeklerin sayısını 40.000'den 100.000'e çıkarmayı planlayan Fransa'nın güvenlik güçlerinde "büyük bir revizyon" yapılacağını duyurdu.

Macron, Salı günü doğu Fransa'daki bir askeri üsse yaptığı ziyarette, askeri yetenekler, yatırımlar ve ekipmanlarla ilgili ek önlemlerin önümüzdeki haftalarda açıklanacağını söyledi.

Macron, "Ülkemiz ve kıtamız, savaşı önlemek istiyorsak kendimizi savunmaya, donatmaya ve hazırlamaya devam etmelidir" dedi.

"Bu, yaptığımız ve yapmaya devam edeceğimiz seçimdir. Önümüzdeki aylarda ve yıllarda ne olacağını kimse söyleyemez."

Tesla, California'da robotaksi izni aldı

Tesla’nın aldığı izin kapsamında, şirketin otonom araçlarını yalnızca kendi çalışanları kullanabilecek. Genel kullanıma açılmadan önce şirketin Kaliforniya Motorlu Taşıtlar Dairesi’nden (DMV) ek bir onay alması gerekiyor.

Ayrıca, CPUC tarafından belirlenen kurallar gereği, Tesla’nın sunduğu robotaksi hizmetleri önceden planlanmış yolculuklarla sınırlı olacak.

Tesla'nın robotaksi planları

Tesla, 2024’ün ikinci çeyreğinde robotaksi hizmetiyle ilgili bir ön tanıtım gerçekleştirmiş, kullanıcıların Tesla uygulaması üzerinden nasıl araç çağırabileceğini göstermişti.

Şirket, robotaksi hizmetini 2024 yılı Ağustos ayında başlatmayı hedeflemiş, ancak yaşanan gecikmeler nedeniyle bu tarih Ekim ayına ertelenmişti.

Ekim ayında düzenlenen "We, Robot" etkinliğinde Tesla, robotaksi modelleri Cybercab ve Robovan ile insansı robotu Optimus’un geliştirilmiş versiyonunu tanıtmıştı.

Elon Musk, 2025 yılında robotaksi testlerine başlamayı planladıklarını ve California’nın bu testlerin merkezi olacağını açıklamıştı. Ancak hizmetin halka ne zaman açılacağı konusunda henüz net bir takvim bulunmuyor.

Yeni temiz enerji kaynağı: Dağlar

Almanya’daki GFZ Helmholtz Jeobilimleri Merkezi’nden bilim insanlarının da yer aldığı uluslararası bir ekip, saha gözlemlerini bilgisayar modelleriyle birleştirerek kıtasal hareketleri, dağ oluşum süreçlerini ve hidrojen üretimini simüle etti.

Araştırmaya göre, bu doğal hidrojen rezervleri, yer kabuğunun altındaki mantonun su ile etkileşime girdiği "serpantinizasyon" adı verilen bir süreç sonucunda oluşuyor.

Bu kimyasal reaksiyon, kıtaların birbirinden ayrılması ya da çarpışması sırasında mantonun yukarı doğru itilmesiyle gerçekleşiyor.

Araştırmacılar, bu sürecin özellikle kıtaların birbirine yaklaştığı dağ kuşaklarında, kıtaların ayrıldığı bölgelere kıyasla 20 kat daha sık yaşandığını belirledi.

Dağlardaki hidrojen, enerji üretimi için umut vadediyor

Araştırmaya liderlik eden jeofizikçi Sascha Brune, "Bu çalışma, doğal hidrojen oluşumu için uygun ortamların anlaşılmasını ilerletiyor" dedi.

Dağların içindeki hidrojen rezervlerinin, okyanus ortasındaki hidrotermal kaynaklar gibi diğer potansiyel alanlara kıyasla daha erişilebilir olabileceği düşünülüyor. Bilim insanları, Avrupa Alpleri, Pireneler ve Balkanlar'da hidrojen arama çalışmalarına başlamaya hazırlanıyor.

GFZ Helmholtz Jeobilimleri Merkezi’nden yapısal jeolog Frank Zwaan, "Bu keşiflerin başarıya ulaşması için yeni araştırma stratejilerinin geliştirilmesi kritik önemde" dedi.

Temiz enerji için yeni bir dönem olabilir

Araştırma, dünya genelindeki hidrojen miktarına ilişkin kesin tahminler sunmasa da, doğu Pireneler’de yapılan incelemeler, bu bölgedeki hidrojen rezervlerinin yarım milyon insanın yıllık enerji ihtiyacını karşılamaya yetecek seviyede olabileceğini gösterdi.

Bilim insanları, hidrojenin sürdürülebilir şekilde çıkarılması ve kullanılması konusunda daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğunu vurgulasa da, bu keşfin temiz enerji alanında büyük bir adım olabileceğini belirtiyor.

Araştırma, Science Advances dergisinde yayımlandı.

Kanada polisi İsrail'in askeri düzeydeki casus yazılımını kullanıyor iddiası

Toronto Üniversitesi bünyesindeki Citizen Lab tarafından yayımlanan raporda, Paragon’un "Graphite" adlı casus yazılımının Ontario’daki bazı devlet kurumlarıyla teknik bağlantısının olduğu öne sürüldü.

Raporda, Ontario Eyalet Polisi’nin (OPP) adresinin de bu bağlantılar arasında yer aldığı belirtildi.

Yetkililerden casus yazılım kullanımıyla ilgili net açıklama gelmedi

Konuyla ilgili açıklama yapan OPP, casus yazılım kullanıp kullanmadığını doğrulamazken, “Kanada’da özel iletişimin takibi, Ceza Kanunu çerçevesinde mahkeme iznine tabidir ve yalnızca ciddi suç soruşturmaları kapsamında kullanılabilir” ifadelerine yer verdi.

Casus yazılımın sivil topluma yönelik kullanımı endişe yaratıyor

Paragon Solutions, casus yazılımın terörle mücadele ve ciddi suçlarla mücadele amacıyla geliştirildiğini savunsa da şirketin yazılımının daha önce bir İtalyan gazeteci ve göçmen hakları savunucularına karşı kullanıldığı ortaya çıkmıştı.

Citizen Lab araştırmacıları, Kanada’daki polis birimlerinin bu tür casus yazılımlara artan ilgisine dikkat çekerek, hükümetin bu teknolojilerin kullanımını düzenleyecek yasal reformlar yapması gerektiğini vurguladı.

Kanada Kraliyet Atlı Polisi (RCMP), 2022 yılında casus yazılım kullanarak mobil cihazlara sızdığını itiraf etmiş, ancak bunun yalnızca geleneksel yöntemlerin başarısız olduğu ciddi davalarda kullanıldığını açıklamıştı.

Citizen Lab, Ontario’daki polis teşkilatlarının casus yazılım ekosistemine giderek daha fazla entegre olduğunu ve kamuoyunun bu konuda yeterince bilgilendirilmediğini belirtti. Raporda, bu tür teknolojilerin kullanımının insan hakları açısından ciddi riskler barındırdığı vurgulandı.

Uzayda dokuz ay geçirmek insan vücuduna nasıl etki eder?

Güney Galler Üniversitesi'nden İnsan Fizyolojisi Uzmanı Prof. Damian Bailey, "Uzay, insanlığın şimdiye kadar karşılaştığı en zorlu ortamdır ve vücudumuz bu aşırı koşullara uyum sağlayacak şekilde evrimleşmemiştir" dedi.

Vücut üzerindeki etkiler

Astronotlar ilk etapta uzayda olmanın rahatlatıcı bir his verdiğini belirtiyor. 2015'te ISS'e giden astronot Tim Peake, "Başlangıçta tatildeymişsiniz gibi hissediyorsunuz.

Kalbiniz daha az çalışıyor, kaslarınız ve kemikleriniz daha az zorlanıyor ve yer çekimsiz ortamda süzülüyorsunuz" ifadelerini kullandı.

Ancak vücut için bu rahatlama süreci uzun vadede ciddi değişimlere yol açıyor.

Kaslar ve kemikler zayıflıyor

Dünyada basit bir şekilde ayakta durmak bile kasların çalışmasını sağlarken, mikro yer çekimi ortamında kaslar neredeyse hiç kullanılmıyor. Yer çekimi olmadığı için kaslar ve kemikler hızla zayıflıyor.

Prof. Bailey, "Astronotlar her ay kas ve kemik kütlelerinin yaklaşık %1’ini kaybediyor. Bu durum, hızlandırılmış bir yaşlanma sürecine benziyor" dedi.

Bu nedenle astronotlar uzayda her gün iki saatlik egzersiz programına tabi tutuluyor. Koşu bandı, egzersiz bisikleti ve ağırlık kaldırma çalışmaları yaparak kas ve kemik kütlelerini korumaya çalışıyorlar.

Ancak Dünya'ya döndüklerinde kaybettikleri kas kütlesini yeniden kazanmak aylar, kemik yoğunluğunu geri kazanmak ise yıllar sürebiliyor.

Beyin ve gözlerde değişim

Mikro yer çekimi, vücut sıvılarının bacaklardan göğüs ve baş bölgesine yönelmesine neden oluyor. Bu durum, yüzde şişkinlik ve beyin içinde basınç artışı gibi değişimlere yol açabiliyor.

Ayrıca, gözlerde görme bulanıklığı ve optik sinirde değişikliklere neden olan "uzay uçuşuna bağlı nöro-oküler sendrom" adı verilen bir durum gelişebiliyor. Uzun süreli uzay görevlerinde bu durumun kalıcı hasar bırakabileceği belirtiliyor.

Denge kaybı ve baş dönmesi

Uzay ortamında yukarı, aşağı veya yan kavramları bulunmadığı için astronotların denge sistemi bozulabiliyor. Dünya’ya döndüklerinde, yeniden yer çekimine alışmak zorlayıcı olabiliyor.

Astronot Tim Peake, "Dünyaya döndükten sonraki ilk birkaç gün dengeyi yeniden kazanmak, baş dönmesini durdurmak ve normal şekilde yürüyebilmek için çok zor geçiyor" dedi.

Astronotlar, Dünya'ya döndükten sonra yoğun bir fiziksel rehabilitasyon sürecine girerek vücut fonksiyonlarını yeniden kazanmaya çalışıyor. Ancak bilim insanlarına göre, uzun süreli uzay görevleri insan vücudunda geri dönüşü olmayan bazı etkiler bırakabiliyor.

Greenpeace'e 660 milyon dolardan fazla tazminat cezası

Teksas merkezli Energy Transfer şirketi, yaklaşık on yıl önce Dakota Petrol Boru Hattı'na karşı düzenlenen protestolar nedeniyle Greenpeace'i izinsiz giriş, kamu düzenini bozma ve hukuka aykırı komploda bulunma suçlamalarıyla dava etmişti.

Şirket, Greenpeace'in "yasadışı ve şiddet içeren bir planla Energy Transfer'e mali zarar vermeye çalıştığını" öne sürdü. Greenpeace ise suçlamaları reddederek karara itiraz edeceğini açıkladı.

Greenpeace iflas edebilir

Greenpeace, mahkeme kararının örgütü iflasa sürükleyebileceğini belirterek, 50 yılı aşkın süredir yürüttüğü çevre aktivizminin sona erebileceğini duyurdu.

Örgüt, Dakota Petrol Boru Hattı'na karşı düzenlenen protestolara öncülük etmediğini, sadece yerel yerli liderlerin başlattığı gösterilere destek verdiğini savundu.

Protestolar, 2016 yılında Standing Rock Sioux Kabilesi'nin bulunduğu bölge yakınlarında başlamış ve binlerce kişinin katılımıyla büyümüştü. Gösterilere 200'den fazla yerli kabile, ABD'li asker emeklileri, sanatçılar ve siyasi liderler destek vermişti.

Mahkeme sürecinde jüri, yaklaşık iki gün süren değerlendirme sonucunda Greenpeace aleyhine karar verdi. Dava, protestoların düzenlendiği bölgenin yaklaşık 160 kilometre kuzeyindeki Mandan kentinde görüldü.

"Mali zarara uğradık"

Energy Transfer'in avukatı Trey Cox, mahkemede yaptığı kapanış konuşmasında, Greenpeace'in eylemlerinin şirkete 265 ila 340 milyon dolar arasında zarara yol açtığını belirterek, jüriden bu miktarın ve ek tazminatların ödenmesini talep etti.

Öte yandan, Greenpeace'in avukatları, örgütün protestolara liderlik etmediğini ve yalnızca "şiddet içermeyen doğrudan eylem eğitimleri" konusunda destek verdiğini vurguladı.

Greenpeace Uluslararası Hukuk Danışmanı Kristin Casper, karara tepki göstererek, "Energy Transfer bizden kurtulabileceğini sanıyorsa yanılıyor. Mücadelemiz devam edecek" ifadelerini kullandı.

Önemli bir hukuki emsal olabilir

Richmond Üniversitesi Hukuk Profesörü Carl Tobias, kararın çevre aktivistleri ve kamu yararına çalışan kuruluşlar üzerinde caydırıcı bir etkisi olabileceğini belirtti. Tobias, "Bu karar, diğer eyaletlerde benzer davaların açılmasını teşvik edebilir" dedi.

Energy Transfer’in davası, Greenpeace’in ABD ve Hollanda’daki kuruluşlarını da kapsıyor. Greenpeace, buna karşılık olarak Hollanda’da karşı dava açarak, petrol şirketinin hukuki sistemi kullanarak muhalif sesleri susturmaya çalıştığını öne sürdü.

Greenpeace, bu ay içinde açtığı davada Energy Transfer’den tüm zarar ve masrafların karşılanmasını talep etti.

DSÖ'ye göre İsrail'in saldırılarının başladığı Gazze'de, milyonlarca kişi yeniden risk altında

Ghebreyesus, İsrail'in saldırdığı Gazze'deki duruma ilişkin X hesabından paylaşımda bulundu.

"Gazze'de çatışmaların yeniden başlaması milyonlarca hayatı tekrar riske atıyor." değerlendirmesinde bulunan Ghebreyesus, bugün bir meslektaşlarını kaybettiklerini belirtti.

Ghebreyesus, meslektaşlarının ölümü nedeniyle Birleşmiş Milletler (BM) Proje Hizmetleri Ofisi'ne (UNOPS) başsağlığı dileklerini iletti.

Bu olayın, çocuklar dahil yüzlerce kişinin ölümüne yol açan saldırıların ardından yaşandığını bildiren Ghebreyesus, "Ateşkesin derhal yeniden başlamasını, tüm rehinelerin serbest bırakılmasını ve insani yardım görevlileri ile sivillerin korunmasını talep ediyoruz." çağrısında bulundu.

İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin orta kesiminde BM'ye ait bir merkezi bombaladığı, saldırıda 1 yabancı çalışanın öldüğü, 5 kişinin de ağır yaralandığı bildirilmişti.

Soykırım destekçisi ABD, katil İsrail'e silah tedariğini savundu

Bruce, günlük basın toplantısında gazetecilerin Orta Doğu'daki gelişmelerle ilgili sorularını cevapladı.

ABD'nin İsrail'e verdiği silahlarla Gazze'de öldürülen Filistinli sivillerin yarısından fazlasını kadın ve çocukların oluşturduğu hatırlatılan Bruce, "uygulamalarının uluslararası hukuka uygun olduğunu" ifade etti.

Bruce, "İsrail'e yapılan silah yardımlarının Leahy Yasası'na uygun olup olmadığı" sorusuna, "Yaptığımız şey, uluslararası hukuku uygulamak." cevabını vererek bunun ABD yasalarına göre de "kesinlikle uygulanabilir" olduğunu savundu.

"Bu elbette taahhüt ettiğimiz bir şey. Başkalarından da bunu yapmasını istiyoruz ve biz de bunu yapıyoruz." diyen Bruce, silah yardımının Leahy Yasası'na uygunluğunu değerlendirmek adına Bakanlık olarak bir süreç yürütülüp yürütülmediğine dair soruyu ise cevapsız bıraktı.

Kerkük-Yumurtalık Petrol Boru Hattı'nın yakında açılma ihtimaline değindi

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Bruce, Irak ile Türkiye arasındaki Kerkük-Yumurtalık Petrol Boru Hattı'nın yakında açılma ihtimaline değinerek, Irak hükümetini, boru hattı üzerinden ihracatı yeniden başlatmak için petrol şirketleriyle anlaşmaya varmaya çağırdı.

Irak hükümetinin enerji konusundaki çalışmalarını sonuçlandırmasını isteyen Bruce, uluslararası petrol şirketleriyle, "Irak-Türkiye boru hattı üzerinden petrol ihracatının mümkün olan en kısa sürede yeniden başlamasının" da bunun bir parçası olduğunu ifade etti.

Bruce, "Irak-Türkiye boru hattının yeniden açılması, Irak petrolünün küresel, özellikle Avrupa pazarlarına ulaşmasını sağlar" diye konuştu.

Öte yandan bir soru üzerine İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun gözaltına alınması hakkında değerlendirmede bulunan Tammy Bruce, "Türkiye'yi insan haklarına saygı duymaya, kendi iç meselelerini uygun şekilde yönetmeye" teşvik ettiklerini ancak başka ülkelerin iç karar alma süreçleri hakkında yorum yapmayacaklarını kaydetti.