Brüksel'de art arda silahlı saldırıların düzenlendiği bölgede 2 kişi yaralandı

Brüksel'in Anderlecht, Saint-Gilles, ve Forest ilçelerinden sorumlu Güney Bölgesi Polisinden yapılan açıklamaya göre, dün gece 02.30 sularında Anderlecht ilçesinde çatışmaların sık yaşandığı Clemenceau metro istasyonu yakınında yeni bir olay meydana geldi.

Açıklamada, silahlı çatışma neticesinde 1'i ağır olmak üzere 2 kişinin yaralandığı kaydedildi.

Olayla ilgili savcılığın soruşturma başlattığı aktarılan açıklamada faillerin yakalanıp yakalanmadığına dair bilgi paylaşılmadı.

"Uyuşturucu çetesi hesaplaşması"

Avrupa Birliği (AB) ve NATO'ya ev sahipliği yapan, Avrupa'nın başkenti olarak bilinen Brüksel'de 5,6,7 ve 15 Şubat'ta silahlı saldırılar yaşanmış, 2 kişi yaşamını yitirmişti.

Olaylarla ilgili biri 6 Şubat, diğeri 20 Şubat'ta olmak üzere ayrı ayrı baskınlarda toplam 2 kişi tutuklanmıştı.

Haziran 2024'teki seçimlerin ardından hem federal hem de Brüksel Başkent Bölgesi'nde 8 ay boyunca hükümetin kurulamamasının güvenlik zafiyetine yol açtığı yorumları yapılmıştı.

Savcılık, arka arkaya yaşanan olayların muhtemel nedeni olarak uyuşturucu çetesi hesaplaşmasına işaret etmişti.

Belçika, uyuşturucu kaçakçılığı ve kullanımında Avrupa'da üst sıralarda yer alırken, Brüksel'in ticaret ve kullanım açısından Anvers Limanı'ndan ülkeye giren uyuşturucunun merkezi haline geldiği ifade ediliyor.

ABD Gelir İdaresi, Harvard Üniversitesinin vergi muafiyetini kaldırabilir

İsimlerinin açıklanmaması kaydıyla konuşan iki kaynağa göre bazı IRS yetkilileri, Hazine Bakanlığı çalışanlarından Harvard Üniversitesinin vergi muafiyetinin iptalini değerlendirmelerini talep etti.

Bu duruma ilişkin IRS sözcüsü yorum yapmayı reddederken Hazine Bakanlığı ise talebe yanıt vermedi.

Harvard Üniversitesinden yapılan açıklamada, vergi muafiyetinin iptal edilmesinin yasal dayanağının bulunmadığı öne sürüldü.

Böyle bir adımın üniversitenin eğitim misyonunu yerine getirebilme kabiliyetini zorlaştıracağı kaydedilen açıklamada, vergi muafiyetinin iptal edilmesi durumunda öğrencilere mali yardımların azalacağı ve kritik tıbbi araştırma programlarının yürütülemeyeceği bildirildi.

Federal yasalar, ABD Başkanı'nın doğrudan ya da dolaylı olarak IRS'den belirli hedefleri araştırmasını ya da denetlemesini talep etmesini yasaklıyor.

Öte yandan IRS, çok fazla siyasi veya ticari faaliyet yürüten kuruluşların vergi muafiyetlerini iptal edebiliyor. Bu kuruluşlar ise kurumun kararına mahkemeye başvurarak itiraz edebiliyor.

Trump yönetimi, Harvard Üniversitesine sağlanan 2,2 milyar dolarlık fon ve 60 milyon dolarlık sözleşmenin dondurulmasına karar vermişti.

ABD'de gözaltına alınan Türk öğrenci Öztürk'e destek mesajları için çevrim içi form açıldı

Öztürk'ün hukuk ekibi ve gönüllülerden oluşan gruptan yapılan açıklamada, "Rümeysa'ya Mektuplar" isimli çevrim içi form oluşturulduğu bildirildi.

Açıklamada, "Rümeysa merhameti, içtenliği, fedakarlığı ve hem çocuklar hem de yetişkinler için saygı ve sevgi dolu topluluklar oluşturma yeteneği ile çok fazla insana ilham olmuştur. Gelin bizler de Rümeysa'nın yanında olduğumuzu ve özgürlüğüne kavuşması için elimizden geleni yapacağımızı ona söyleyelim." ifadeleri yer aldı.

Birçok kişinin, Öztürk'ün gözaltına alınmasının ardından destek mesajlarını nasıl iletebileceklerini sorduğu aktarılan açıklamada, gönderilen mesajların bu form aracılığıyla ona ulaştırılacağı kaydedildi.

Açıklamada, destek mesajı yazmayan kişilerin ise Öztürk'ün iftara giderken yüzleri maskeli 6 Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Dairesi (ICE) görevlisi tarafından gözaltına alındığı videoyu paylaşarak kamuoyunda farkındalık oluşmasına katkı sağlayabileceği belirtildi.

Ayrıca açıklamada, öğrencilerin, Öztürk’ün bir an önce serbest bırakılması için harekete geçilmesi konusunda Tufts Üniversitesinin yanı sıra kendi üniversiteleriyle de iletişime geçerek ifade özgürlüğünün savunulmasını ve uluslararası öğrencileri korumaya yönelik adımların atılmasını talep edebilecekleri ifade edildi.

Öztürk'ün gözaltına alınması

Massachusetts eyaletindeki Tufts Üniversitesinde doktora yapan Rümeysa Öztürk, 25 Mart akşamı arkadaşlarıyla iftara giderken yüzleri maskeli 6 ICE görevlisi tarafından gözaltına alınmıştı.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Öztürk'ün öğrenci vizesinin iptal edildiğini ve sınır dışı edileceğini açıklamıştı.

Rubio, "Hamas destekçisi" ve (İsrail karşıtı) "deliler" olarak nitelediği 300'den fazla yabancı öğrencinin vizesinin iptal edildiğini belirtmişti.

ABD'de federal yargıç, ICE görevlilerince gözaltına alınan Türk öğrenci Öztürk'ün sınır dışı edilmesine karşı durdurma kararı almıştı.

Massachusetts Bölge Yargıcı Denise Casper, 4 Nisan'da hazırladığı raporda Louisiana'da tutulan Öztürk'ün yargılanmasının Vermont eyaletinde yapılmasının uygun olduğunu bildirmişti.

Casper, kararına gerekçe olarak Öztürk'ün avukatlarının 25 Mart gecesi mahkemeye dilekçe sunduğu saatlerde Türk öğrencinin ICE görevlileri tarafından Vermont'ta tutulması ve henüz Louisiana'ya transfer edilmemiş olmasını göstermişti.

Trump yönetiminden Harvard Üniversitesine "yabancı öğrenci kayıt yetkisini kaybedebilirsin" uyarısı

CNN'in haberine göre, Noem, Harvard Üniversitesine yazdığı mektupta, yabancı vizeli öğrencilerin yasa dışı ve şiddet içeren faaliyetlerinin kayıtlarının 30 Nisan'a kadar bildirilmesini talep etti.

Noem, söz konusu taleplere uyulmasını istedi.

"Harvard rapor gerekliliğine tam uyduğunu doğrulayamazsa, yabancı öğrenci kayıt ayrıcalığını kaybedecek." ifadelerini kullanan Noem, üniversitenin, Öğrenci Değişim Ziyaretçi Programı (SEVP) sertifikasını kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu vurguladı.

Öte yandan, Harvard'ın bir sözcüsü, mektubun ardından yaptığı açıklamada, anayasal haklarından vazgeçmeyeceklerini ancak yasaya uyacaklarını söyledi.

Trump ile Harvard arasındaki anlaşmazlık

ABD'de Donald Trump yönetimi, aralarında Harvard'ın da olduğu birçok üniversiteye yönelik, başta Filistin yanlısı kampüs protestoları ile çeşitlilik, eşitlik ve kapsayıcılık programlarını gerekçe göstererek, federal fonları dondurma tehdidinde bulunmuştu.

Yönetim, Harvard Üniversitesine çeşitli kuruluşlar tarafından verilen 8,7 milyar doları aşkın hibenin "sivil haklar yasalarına uygun şekilde kullanıldığından emin olmak amacıyla" soruşturma açıldığını duyurmuştu.

Federal yönetimin bu tehdidine karşılık Harvard Üniversitesi, Trump'ın "üniversitede reform" yönündeki taleplerini kabul etmeyeceğini açıklamıştı. Harvard Üniversitesi profesörleri, Trump yönetiminin okula sağlanan 8,7 milyar dolarlık federal fonları soruşturma kararına karşı dava açmıştı.

Trump yönetimi de Harvard'a sağlanan 2,2 milyar dolarlık fonun ve 60 milyon dolarlık sözleşme bedelinin dondurulmasına karar vermişti.

Trump, son açıklamasında, "Harvard yolunu kaybetmiş. Harvard, artık iyi bir öğrenim yeri olarak bile kabul edilemez ve dünyanın en iyi üniversiteleri listesinde yer almamalıdır." demişti.

OpenAI, X benzeri bir sosyal medya oluşturmayı planlıyor

OpenAI, bu projeyle ilgili resmi bir açıklama yapmamış olsa da, son bilgiler şirketin Elon Musk'ın X platformuna benzer bir hizmet geliştirme hedefinde olduğunu ortaya koyuyor.

OpenAI ile Musk arasındaki geçmişte yaşanan çekişmeler de bu açıdan dikkat çekiyor.

The Verge  tarafından yayımlanan bir rapora göre, birden fazla kaynak, OpenAI'ın X'e rakip olacak bir sosyal medya platformu geliştirme planlarını doğruladı.

Şirketin bu projenin henüz erken aşamalarında olduğu ve konsept üzerinde çalışmaya devam ettiği belirtiliyor. Bununla birlikte, şirket içinde bir prototipin şimdiden geliştirildiği iddia ediliyor.

Kaynakların aktardığına göre, OpenAI'nin kurucu ortağı ve CEO'su Sam Altman, bu projeyle ilgili geri bildirim almak amacıyla dışarıdan kişilerle özel görüşmeler gerçekleştiriyor.

Raporda ayrıca, geliştirilen iç prototipin ChatGPT'nin entegre görüntü oluşturma özelliği üzerine kurulu olduğu ifade ediliyor.

Ancak bu platformun sosyal bir akış (social feed) gibi yenilikler sunacağı belirtiliyor.

Henüz bu platformun ChatGPT'nin bir parçası olup olmayacağına dair resmi bir açıklama yapılmasa da, prototip OpenAI'nin gelecekte neler sunabileceğine dair ipuçları veriyor.

OpenAI ve Elon Musk Arasındaki Rekabet

Sam Altman ve Elon Musk bir zamanlar aynı hedef doğrultusunda çalışıyordu ve Musk, OpenAI'ın yatırımcısı ve yönetim kurulunda bir koltuk sahibiydi.

Ancak Musk, 2018 yılında bu görevlerinden ayrıldı.

Bunun arkasında, özellikle Musk'ın şirket üzerinde daha fazla kontrol istemesi gibi farklı görüşlerin olduğu bildirildi.

Musk ayrıca şirketin kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olarak devam etme planlarına karşı olduğunu açıkça dile getirmişti.

Ancak daha sonra OpenAI, Musk'ın bu değişikliklere başlangıçta destek verdiğini gösteren e-posta kayıtlarını paylaşmıştı.

Son bir yıl içinde Musk, OpenAI'ye karşı dava açıp geri çekmiş, ardından 2024'ün sonlarında şirketin kâr amacı güden yapıya geçişini durdurmak için yeniden dava açmıştı.

Musk'ın Twitter'ı satın alıp X platformuna dönüştürmesinin ardından, yapay zeka dünyasına olan ilgisi de arttı ve xAI adında bir şirket kurdu.

Daha sonra Musk ve xAI, Grok AI'yi X platformuna entegre ederek hem yapay zeka hem de sosyal medya deneyimlerini birleştiren bir hizmet başlattı.

Grok AI'nin ana rakibi ise Meta ve Meta AI oldu.

Bu gelişmeler, yapay zeka ve sosyal medya dünyasında rekabetin daha da kızışacağına işaret ediyor.

OpenAI'ın yeni projesinin nasıl şekilleneceği ise merakla bekleniyor.

Ticaret savaşı endişeleri altını rekor seviyeye taşıdı

Çarşamba günü spot altın ons başına 3.357,40 dolara (yaklaşık 2.540 sterlin) kadar yükseldi. Yıl başından bu yana değer kazancı yüzde 30’a ulaştı.

Yükselişin ardından sınırlı bir geri çekilme yaşansa da, yatırımcıların riskli varlıklardan uzaklaşarak güvenli liman arayışı sürüyor.

Fed Başkanı’ndan büyüme uyarısı

ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell, Chicago’daki Ekonomi Kulübü’nde yaptığı konuşmada, son haftalarda açıklanan beklenmedik tarife artışlarının ABD ekonomisinin büyümesini yavaşlatabileceği, tüketici fiyatlarını artırabileceği ve işsizlik riskini beraberinde getirebileceği uyarısında bulundu.

Powell’ın açıklamaları, ABD ile Çin arasında artan gerginliğin ardından küresel piyasalarda yaşanan dalgalanmanın hemen sonrasına denk geldi.

“Altın tam anlamıyla cankurtaran sandalına dönüştü”

SPI Varlık Yönetimi’nden Stephen Innes, altının şu anda "dünyadaki en kalabalık yatırım aracı" haline geldiğini belirterek, “Altın tam anlamıyla cankurtaran sandalına dönüştü” dedi.

Innes, “Dolar, ticaret politikalarının yarattığı şok dalgalarının altında eziliyor. Portföy yöneticileri artık siyasi takdiri içeren her şeyden uzak duruyor,” ifadelerini kullandı.

Analistler, bu yılki altın rallisini 1979-1980 yıllarında İran Devrimi sırasında yaşanan fiyat artışına benzetiyor. O dönemde altın fiyatları yalnızca iki ayda yüzde 120’nin üzerinde artmıştı.

Enflasyon ve siyasi belirsizlik altını besliyor

Trump yönetiminin göreve yeniden gelmesinin ardından Çin’den yapılan ithalata uygulamaya koyduğu yüzde 145’lik gümrük vergisi, Pekin’in de yüzde 125’lik misillemesiyle karşılık buldu.

Bunun yanı sıra, ABD’nin diğer ülkelere yönelik geniş çaplı gümrük vergilerinin yürürlüğe girip girmeyeceği ise 90 günlük bekleme süresi nedeniyle belirsizliğini koruyor.

Monex Group'tan Jesper Koll, yatırımcıların altına yönelmesini, "enflasyon ve hükümetlerin sorumsuz mali politikalarına karşı güven koruması" olarak değerlendirdi.

Koll, “Herkes artık gerçek varlıklara yöneliyor. Trump yönetiminin 'hızlı hareket et, kır ve geç' anlayışının değişmeyeceği giderek netleşiyor” dedi.

Trump yönetimi ise uygulamaya koyduğu tarifelerin ABD’ye üretimi geri getireceğini, Amerikan işçileri için istihdam yaratacağını ve milyarlarca dolarlık vergi geliri sağlayacağını savunuyor.

Kanada'da yeni bir zırhlı dinozor türü keşfedildi

Yaklaşık 100 milyon yıl öncesine ait bu izler, kuyruğunun ucunda kemikli bir topuz bulunan ve bitkiyle beslenen zırhlı dinozor ailesi ankilosauridlere ait.

Uzmanlara göre, bu izler daha önce bilinmeyen bir türe işaret ediyor: Ruopodosaurus clava.

Ayak izleri Tumbler Ridge UNESCO Jeoparkı’nda bulundu

İzler, 2000 yılında genç keşifçiler Mark Turner ve Daniel Helm’in bölgede ilk dinozor ayak izlerini bulmasının ardından ün kazanan Tumbler Ridge çevresinde bulundu. Yeni ayak izlerinin çoğu Tumbler Ridge UNESCO Küresel Jeoparkı içinde yer alırken, biri Alberta'nın batısında keşfedildi.

İzler, Kretase dönemine tarihlenen Dunvegan ve Kaskapau formasyonlarının deniz dışı tortullarında korunmuş durumda. O dönemde bugünkü dağlık bölge, kanallarla dolu bir delta ovasıydı. Bu da, çamurlu arazide bırakılan dinozor ayak izlerinin korunmasına elverişli bir ortam oluşturdu.

Beş ön parmak, üç arka parmak

Araştırmada görev alan paleontolog Victoria Arbour, izlerin Ruopodosaurus clava adını verdikleri yeni bir türe ait olduğunu belirtti. Dijital fotogrametri yöntemiyle incelenen izlerde, arka ayak (pes) izlerinin uçları küt ve üçgenimsi ya da U biçiminde olduğu, ön ayak (manus) izlerinin ise beş parmaklı ve hilal şeklinde olduğu tespit edildi.

Arbour, “Tam olarak nasıl göründüğünü bilmiyoruz ama bu dinozor yaklaşık 5-6 metre uzunluğundaydı, dikenli ve zırhlıydı, sert ya da topuzlu bir kuyruğa sahipti” ifadelerini kullandı.

Kuzey Amerika’da orta Kretase dönemine ait ilk ankilosaurid kanıtı

Araştırmacılar, bu keşfin aynı zamanda Kuzey Amerika’da 100 ila 84 milyon yıl önceye ait ankilosaurid fosillerinin eksikliği nedeniyle oluşan boşluğu doldurduğuna dikkat çekiyor. Daha önce, bu türün o dönemde kıtadan kaybolduğu düşünülüyordu. Ancak Ruopodosaurus clava'nın izleri, ankilosauridlerin bu dönemde de bölgede yaşadığını kanıtlıyor.

Tumbler Ridge Müzesi Bilim Danışmanı Charles Helm, “Bu araştırma sayesinde, bu bölgede iki farklı ankilosaur türünün yaşamış olduğunu öğrenmek çok heyecan verici. Üstelik Ruopodosaurus sadece bu bölgede tanımlanabildi,” dedi.

Araştırmanın sonuçları Journal of Vertebrate Paleontology dergisinde yayımlandı.

Tesla hisseleri Wall Street'te 'ölüm kesişimi' verdi: Elon Musk ve yatırımcılar için ne anlama geliyor?

Finansal analizlerde sıkça kullanılan bu terim, bir hisse senedinin 50 günlük hareketli ortalamasının, 200 günlük hareketli ortalamasının altına düşmesiyle oluşuyor.

Bu durum, kısa vadeli performansın uzun vadeli eğilimlere kıyasla zayıfladığını gösteriyor ve çoğunlukla düşüş trendinin habercisi olarak değerlendiriliyor.

Tesla’da değer kaybı yüzde 30’u aştı

Tesla hisseleri, 2025 yılı başından bu yana değerinin yüzde 30’dan fazlasını kaybetti. Bu gerileme, yalnızca şirketin kendi iç dinamikleriyle sınırlı değil.

ABD’de ticaret tarifeleri ve federal hükümetin belirsiz ekonomi politikaları gibi dış etkenlerin de piyasaya olumsuz yansıdığı belirtiliyor.

Uzmanlara göre, bu düşüş sinyali her zaman büyük bir krizin habercisi olmasa da, yatırımcılar için dikkatli olunması gereken bir döneme girildiğini gösteriyor.

Musk’ın çıkışları ve yönetim tarzı eleştiri konusu

2025 yılı Tesla için çalkantılı geçti. Şirketin CEO’su Elon Musk’ın siyasi açıklamaları ve kamuoyundaki çıkışları, yatırımcı güvenini sarsan faktörler arasında yer aldı. Musk’ın stratejik kararlar ve inovasyon yerine sosyal medya üzerinden yaptığı siyasi paylaşımlar, şirketin marka değerine zarar verdiği gerekçesiyle eleştiri topladı.

Zaman zaman yükselişe geçen hisse fiyatları, genellikle Musk’ın siyasi figürlerle uyumlu mesajlar verdiği dönemlere denk geldi. Ancak bu artışların kalıcı olmadığı dikkat çekti.

Ayrıca şirketin üretim politikalarına ve iş yapış biçimine yönelik artan protestolar da yatırımcıların güvenini zedeleyen etkenler arasında yer aldı.

Piyasa genelinde benzer sinyaller gözlemleniyor

Tesla hisselerindeki bu teknik sinyal, tekil bir durum değil. Son dönemde ABD’nin önde gelen endekslerinden S&P 500 ve Nasdaq 100'de de benzer “ölüm kesişimi” sinyalleri gözlendi. Ekonomistler, bu gelişmeleri küresel ekonomik belirsizliklere, ticaret müzakerelerindeki duraksamalara ve dalgalı faiz oranlarına bağlıyor.

Bazı uzmanlar, bu tür grafik oluşumlarının yatırımcıları paniğe sürüklememesi gerektiğini belirtiyor. Geçmiş verilere bakıldığında, “ölüm kesişimi” her zaman uzun vadeli bir düşüşün habercisi olmayabiliyor.

Ancak Tesla hisselerine sahip olan ya da yatırım yapmayı düşünenler için bu sinyal, temkinli olunması gerektiğinin bir işareti olarak değerlendiriliyor.

California, Trump yönetimine gümrük vergileri nedeniyle dava açan ilk eyalet oldu

Vali Newsom'ın Ofisi, Trump'ın gümrük tarifeleriyle ilgili Kuzey California Bölge Mahkemesi'nde başlatılacak hukuki sürece ilişkin açıklama yaptı.

Açıklamada, Trump'ın söz konusu tarifeleri uygularken başkana yalnızca dış tehditlere karşı mali işlemleri dondurma ve engelleme yetkisi tanıyan Uluslararası Acil Ekonomik Güçler Yasasını (IEEPA) kullanmasının yasalara aykırı olduğu ve bu yüzden hukuki süreç başlatılacağı bildirildi.

Bu tarifelerin yürürlüğe geçmesi için kongre onayı gerektiği kaydedilen açıklamada, dava kapsamında mahkemeden tarifelerin durdurulması için acil tedbir talep edileceği belirtildi.

Konuya ilişkin açıklamada bulunan Newsom, tarifelerin IEEPA kapsamında değerlendirilemeyeceğini aktarırken, Trump'ın tarifelerinin California'daki ailelerin, işletmelerin ve eyaletin ekonomisi üzerinde "yıkıcı etki yarattığını" vurguladı.

California, ABD eyaletleri arasında en büyük ekonomiye sahip konumda bulunuyor.

Trump'ın tarifelerine karşı yürütülen hukuki süreç

Daha önce Çin'den ithalat ve ihracat yapan Florida merkezli Simplified işletmesi, Trump'ın Çin menşeli ürünlere getirdiği gümrük vergilerini uygulamak için kullandığı Uluslararası Acil Ekonomik Yetkiler Yasası'nın (IEEPA), başkanın yetki sınırlarını aştığını öne sürmüştü.

Dava dilekçesinde, Trump'ın Çin'e uyguladığı tarifelerin "yasa dışı" olarak kabul edilmesi ve uygulanmasının durdurulması talep edilmişti.

IEEPA'nın neredeyse 50 yıllık tarihinde hiçbir başkanın bu yasayı gümrük vergileri koymak için kullanmadığı kaydedilen dilekçede, yasa metninde gümrük vergilerinden bahsedilmediği ve yasada başkanlara vergi uygulama yetkisi tanındığına dair bir ifade yer almadığı vurgulanmıştı.

Venedik'in 5 euroluk giriş ücreti geri döndü: Son dakika gelenlere iki katı ödetilecek

Venedik, geçen yıl kalabalık dönemlerde günübirlik turistleri caydırmayı amaçlayan bir pilot uygulama kapsamında, dünyada giriş ücreti alan ilk büyük turizm kenti olmuştu. Uygulama ziyaretçi sayısını azaltmakta etkili olmasa da kent bütçesine beklenmedik bir şekilde 2,4 milyon euro kazandırdı.

Yetkililer, uzun vadede bu uygulamanın Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından dünya mirası olarak kabul edilen kentin aşırı turizm baskısıyla mücadele etmesine katkı sağlayacağı görüşünde.

Son dakikacılara 10 euro

Bu yıl da 5 euro olarak belirlenen giriş ücreti, kente gelmeden üç gün içinde alınırsa 10 euroya çıkacak. Uygulama 18 Nisan - 27 Temmuz tarihleri arasında, çoğunluğu hafta sonlarına denk gelen 54 gün boyunca geçerli olacak. Bu da geçen yılki uygulamaya göre neredeyse iki kat fazla gün anlamına geliyor. Ücret, sabah 08.30 ile öğleden sonra 16.00 saatleri arasında uygulanacak.

Ziyaretçiler, Venedik’in ana giriş noktalarında denetim yapan görevlilere göstermek üzere bir QR kod alıyor. Bu noktalar arasında Venezia Santa Lucia tren istasyonu da yer alıyor.

Venedik’te gece konaklamalı rezervasyon yaptıran turistler, Veneto bölgesi sakinleri ve 14 yaş altı çocuklar bu uygulamadan muaf tutuluyor. Ancak otel rezervasyonu olan ziyaretçilerin de sistem üzerinden kayıt yaptırmaları zorunlu.

Günübirlikçi sayısı hâlâ yüksek

2024 yılı, Venedik ve çevresine gelen turist sayısında rekor kırılan bir yıl oldu. Tarihi şehir merkezinde geceleyen turist sayısı 3,9 milyonu aşarken, yılda yaklaşık 30 milyon kişi kenti sadece bir günlüğüne ziyaret ediyor. Yerel basına göre, şimdiye kadar 35 binden fazla kişi sisteme giriş ücreti ödeyerek kayıt yaptırdı.

Venedik Turizmden Sorumlu Belediye Meclis Üyesi Simone Venturini, giriş ücreti uygulamasının “mucizevi bir çözüm” olmadığını ancak turist hareketliliğini analiz etmek ve yönetmek açısından “somut ve yenilikçi bir araç” sunduğunu söyledi.

Venturini, “Bu uzun bir yolculuk olacak ama artık kent, tahminlere değil somut verilere dayanarak aşırı turizm olgusunu analiz edebilecek. Amacımız, kente saygı gösteren ve onun özgün ritmine uyum sağlayan, konaklamalı kaliteli turizmi teşvik etmek,” dedi.

Halk tepkili: Asıl sorun kısa süreli kiralık evler

Geçtiğimiz yıl turistlerin büyük bölümü uygulamayı olumlu karşılasa da, Venedik halkı bu önleme karşı çıkmaya devam ediyor. Kentte yaşayanlar, sürdürülebilir turizm için asıl çözümün kısa süreli tatil kiralamalarının sınırlandırılması ve yıl boyu ikamet eden nüfusa yönelik hizmetlerin geliştirilmesi olduğunu savunuyor. 2022 yılında Venedik’in sürekli nüfusu ilk kez 50 binin altına düşmüştü.

Muhalefetteki belediye meclis üyelerinden Giovanni Andrea Martini, giriş ücretinin etkisiz kaldığını söyledi. “Hiçbir fark yaratmadı. Ziyaretçi sayısı artmaya devam ediyor. Son günlerde tamamen ezildik,” dedi.

Martini ayrıca, turistlerin daha az bilinen mahallelere yönlendirilmesi girişimlerinin de tepki çektiğini belirterek, “Ziyaretçi baskısını azaltmayı amaçlayan bu önlemler, doğal olarak bu bölgelerde yaşayan halkın huzurunu bozuyor,” ifadesini kullandı.

Bilim insanları yanlışlıkla, en sıra dışı gezegen sistemini ortaya çıktı

Bu yapı, şimdiye kadar bir ikili sistem etrafında keşfedilen ilk kutupsal yörüngeye sahip gezegen olma özelliğini taşıyor.

“2M1510” adı verilen sistem, aynı zamanda yalnızca ikinci kez gözlemlenen bir ön geçişli kahverengi cüce ikilisini barındırıyor.

Birleşik Krallık’taki Birmingham Üniversitesi’nden gökbilimci Amaury Triaud, “Hem bir ikili sistem, hem de kahverengi cüce çifti etrafında dönen ve üstelik kutupsal yörüngeye sahip bir gezegen bulmak son derece etkileyici ve heyecan verici” değerlendirmesinde bulundu.

‘Başarısız yıldızlar’ olarak biliniyorlar

Kahverengi cüceler, gezegenler ile yıldızlar arasında kalan ara kütle sınıfında yer alıyor. Yaklaşık 13 Jüpiter kütlesine ulaşan bu gökcisimleri, çekirdeklerinde döteryum füzyonuna yetecek kadar kütleye sahip olsalar da, klasik hidrojen füzyonunu başlatacak kadar büyük değiller.

Bu nedenle kimi zaman “başarısız yıldızlar” olarak adlandırılsalar da, aslında yıldız evriminin uç noktalarından birini temsil ediyorlar.

Bu özellikleriyle kahverengi cüceler, yıldızların ve gezegenlerin nasıl oluştuğunu anlamak için bilim insanlarına önemli ipuçları sağlıyor.

Beklenmedik bir keşif

Keşif, Birmingham Üniversitesi’nden Thomas Baycroft liderliğindeki ekip tarafından tesadüfi şekilde yapıldı. Araştırmacılar, 2M1510 sistemindeki kahverengi cücelerin fiziksel ve yörüngesel özelliklerini incelemek üzere aldıkları ışık verilerinde, sistemin kütle merkezinde açıklanamayan bir oynama fark etti.

Yıldızlar, kendilerinden çok daha küçük cisimlerin kütleçekimiyle de etkilenebilir. Bu da yıldızın hafifçe “sallanmasına” ve yayılan ışığın dalga boyunda küçük değişikliklere yol açar. Ekip, bu oynamanın nedenini araştırırken olağanüstü bir sonucu ortaya çıkardı: Veriler, ancak bir ötegezegenin kutupsal bir yörüngede dolanmasıyla açıklanabiliyordu.

Kütleleri Jüpiter’in 35 katı

Gözlemlere göre, 2M1510 A ve 2M1510 B adlı kahverengi cüceler, Jüpiter’in yaklaşık 35 katı kütleye sahip. Birbirlerine oldukça yakın bir yörüngede dönüyorlar ve bu dönüş 20,9 gün sürüyor. Sistemden çok uzakta, 2M1510 C olarak adlandırılan üçüncü bir kahverengi cüce daha bulunuyor. Güneş ile Dünya arasındaki mesafenin 250 katı kadar uzakta yer alan bu üçüncü cücenin, sistemin merkezindeki salınımdan sorumlu olamayacağı belirlendi.

Yörünge belirsiz, keşif heyecan verici

Ötegezegenin -2M1510 (AB) b olarak adlandırılıyor- yörüngesi ve kütlesi henüz tam olarak belirlenemedi. Yapılan tahminler, yörüngesinin 100 ila birkaç bin gün sürebileceğini, kütlesinin ise 10 ila 1000 Dünya kütlesi arasında olduğunu gösteriyor. En olası aralık ise birkaç yüz Dünya kütlesi civarında.

Ekip, belirsizlikleri gidermek üzere sistemi daha ayrıntılı gözlemlemeyi planlıyor. Ancak veriler netleşmemiş olsa da, keşfin kendisi astronomi dünyası için büyük bir heyecan uyandırdı.

Araştırmanın yazarlarından Triaud, “Bu keşif tamamen tesadüfîydi. Amacımız böyle bir gezegen ya da yörünge yapısı bulmak değildi. Bu nedenle çok büyük bir sürpriz oldu” dedi.

Ölmekte olan yıldızın hayaletimsi halkaları JWST ile gün yüzüne çıktı

İngiliz gökbilimci William Herschel’in 1790 yılında keşfettiği NGC 1514, gökyüzündeki diğer bulutsulardan farklı görünüyordu.

Herschel, bu yapının tek bir yıldızın etrafını saran soluk bir atmosfer gibi olduğunu yazmıştı.

Aradan geçen iki yüzyılı aşkın sürede pek çok teleskopla görüntülenen bu gizemli bulutsu, son olarak JWST’nin orta kızılötesi gözlemleriyle detaylı biçimde incelendi.

İkili yıldız sistemi ve hayalet halkalar

Bulutsunun merkezinde yer alan ve görüntülerde tek bir yıldız gibi görünen yapı aslında birbirine yakın iki yıldızdan oluşuyor.

Bu yıldızlardan biri, Güneş’ten birkaç kat daha büyükken yaşamının son evresine girerek dış katmanlarını uzaya savurdu.

Böylece etrafını saran bulutsu yapı oluştu. 2017’de yapılan gözlemlerle, bu sistemin bir ikili yıldız yapısı olduğu netlik kazanmıştı.

Şu anda, bu iki yıldızdan biri beyaz cüceye dönüşmüş durumda. Diğeri ise yatay dal olarak bilinen evrede dev bir yıldız olarak yaşamına devam ediyor.

JWST halkaların yapısını açığa çıkardı

NASA'nın Geniş Alan Kızılötesi Araştırma Uydusu (WISE) daha önce NGC 1514 çevresinde yalnızca kızılötesinde görülebilen iki halka keşfetmişti.

Ancak JWST’nin MIRI (Orta Kızılötesi Cihaz) enstrümanı sayesinde bu halkalar şimdi daha net şekilde görüntülendi.

Bilim insanları, halkaların lifsi ve düzensiz yapılarla dolu olduğunu ve çevresinde bulutsu maddeyle iç içe geçmiş halde bulunduğunu belirledi.

Araştırmanın başyazarı ve NASA Jet İtki Laboratuvarı’ndan bilim insanı Michael Ressler, “Webb’den önce bu yapıları bu kadar ayrıntılı göremiyorduk,” diyerek, JWST’nin sağladığı yüksek çözünürlüğün önemine dikkat çekti.

Tozdan oluşan halkalar, çarpışmaların değil yıldız rüzgârlarının ürünü

Yeni veriler, halkalardan yayılan ışığın büyük ölçüde toz parçacıklarının termal ışımasından kaynaklandığını ortaya koydu.

Normalde gezegenimsi bulutsularda görülen hidrojen ya da karmaşık karbon bileşenlerine ait çizgi emisyonlarına neredeyse hiç rastlanmadı.

Bu da halkaların şok dalgalarıyla değil, yıldızdan gelen düzensiz ama güçlü rüzgârlarla şekillendiğine işaret ediyor.

Bilim insanlarına göre halkaların nasıl oluştuğuna dair kesin bir açıklama henüz yapılamıyor.

Ancak ikili yıldız sisteminde yaşanan kütle kaybı, ardından gelen hızlı yıldız rüzgârları ve gaz jetleri, bu tür halkasal yapıların oluşmasına zemin hazırlamış olabilir.

“Eşsiz ve karmaşık bir bulutsu yapısı”

Araştırma ekibi, bu halkaların NGC 1514’ün dış kabuğuna gömülü soğuk ve tozlu yapılar olduğunu belirtiyor. Çalışma, Astronomical Journal dergisinde yayımlandı.

JWST’nin sağladığı bu yeni veriler, gezegenimsi bulutsuların evrimine dair önemli ipuçları sunuyor.

Araştırmacılar, benzer yapılar üzerinde yapılacak yeni gözlemlerin, bu tür oluşumların kökenine dair daha net bilgiler sağlayabileceğini ifade ediyor.

Dünya’daki suyun kökenine dair yeni ipuçları: Eski teori çökebilir

Bilim insanları, bugüne kadar Dünya’daki suyun gezegen oluştuktan sonra su içeren göktaşları ve kuyruklu yıldızlarla geldiğini düşünüyordu. Ancak yeni bulgular, suyun gezegenin yapı taşlarında başından beri bulunabileceğini ortaya koydu.

Araştırmada, "enstatit kondrit" (EC) olarak bilinen ve Dünya’nın ilk oluşum sürecindeki kayalarla benzer bileşime sahip nadir göktaşları incelendi. Gelişmiş bir X-ışını analiz tekniğiyle yapılan incelemelerde, bu göktaşlarında Dünya okyanuslarının oluşmasına yetecek miktarda hidrojen bulunduğu tespit edildi.

Oxford Üniversitesi’nden Yer Bilimci Dr. James Bryson, “Gezegenimizi oluşturan malzemenin, daha önce düşündüğümüzden çok daha fazla hidrojen içerdiğini artık biliyoruz. Bu da Dünya’daki suyun sonradan değil, doğal süreçlerle oluştuğu fikrini destekliyor,” dedi.

Hidrojen gezegenin ilk bileşenlerinde saklıydı

Araştırmacılar, hidrojenin kaya örneklerinin bozulmamış kısımlarında, yani dış etkenlerle kirlenmemiş alanlarında bulunduğunu belirledi. Bu da hidrojenin göktaşına sonradan bulaşmadığını ve doğal olarak içerdiğini gösteriyor.

Elde edilen verilere göre, erken Dünya’da bu hidrojen, kayaçlardaki oksijenle birleşerek suyu oluşturabilecek şartlara sahipti. Yani gezegenin 4,5 milyar yıl önceki kimyasal bileşimi, hem suyun hem de hayatın temelini taşıyordu.

Oxford Üniversitesi’nden bir diğer bilim insanı Dr. Thomas Barrett ise, “Numunelerde hidrojen sülfür tespit ettiğimizde çok heyecanlandık. Bu, hidrojenin Dünya’ya sonradan değil, baştan beri gezegenin yapısında bulunduğuna dair önemli bir kanıt,” ifadelerini kullandı.

Yeni teori bilimsel desteğini artırıyor

Bu teori tamamen yeni değil. 2020 yılında yapılan bir başka araştırmada da benzer bulgulara rastlanmıştı. Ancak o dönemde hidrojenin kaynağının göktaşına mı yoksa Dünya’ya mı ait olduğu net olarak belirlenememişti. Yeni araştırma ise bu şüpheleri büyük ölçüde ortadan kaldırıyor.

Araştırmanın sonuçları, uluslararası saygın bilim dergisi Icarus’ta yayımlandı.

İngiltere'den Avrupa'dan dönen turistlere et ve süt ürünü yasağı

İngiliz hükümetinin aldığı karara göre, İngiltere’ye dönen yolcular artık yanlarında dana, domuz, kuzu, geyik ve keçi eti ile süt ürünleri bulunduramayacak.

Yeni kurallar, Fransa’dan alınan bir peynir veya Almanya’dan getirilen bir sosis gibi küçük miktarlardaki hediyelik gıda ürünlerini dahi kapsıyor.

Tarım Bakanı Daniel Zeichner yaptığı açıklamada, “Bu hükümet, İngiliz çiftçileri şap hastalığından korumak için ne gerekiyorsa yapacaktır.

Kişisel et ve süt ürünü ithalatına getirilen yeni kısıtlamalarla, hastalığın yayılmasını önlemeyi ve gıda güvenliğimizi korumayı amaçlıyoruz” dedi.

İhlal edenlere 5 bin sterline kadar ceza

Uygulama kapsamında, beyan edilmeyen et veya süt ürünleri İngiltere sınır güvenliği ekiplerince el konularak imha edilecek. Kuralları ihlal eden yolcular ise 5 bin sterline kadar para cezası veya adli işlemle karşı karşıya kalabilecek.

Hükümet, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, kararın Brexit’le değil, Avrupa kıtasında artan şap hastalığı vakalarıyla ilgili olduğunu belirtti. Şu anda İngiltere’de herhangi bir vaka bulunmuyor.

Paskalya tatilinde yüz binlerce turist yollarda olacak

Paskalya tatilinde yüz binlerce İngiliz vatandaşının Avrupa’ya seyahat etmesi bekleniyor. Sadece Dover Limanı’ndan, Paskalya Cuması sabah saatlerinde yaklaşık 5.500 aracın feribotla yurt dışına çıkacağı tahmin ediliyor. Uçakla seyahat edecekler için de toplam 11 binden fazla uçuş planlandı.

Veteriner anlaşması talebi

Liberal Demokrat Parti Milletvekili Caroline Voaden, hükümetin AB ile bir veterinerlik anlaşması imzalamaması nedeniyle eleştiride bulundu.

Voaden, “Bu yasaklar uzun vadeli biyogüvenliği sağlamaz. AB ile kapsamlı bir veterinerlik anlaşmasına acilen ihtiyaç var,” ifadelerini kullandı.

Yeni düzenleme, Brexit sonrası İngiltere-AB hattında yaşanan seyahat sorunlarına bir yenisini daha eklemiş oldu.

Çikolata tehlikede: 2030'a kadar tüm kakao ağaçları yok olabilir

Dünyanın en büyük kakao üreticisi konumundaki Fildişi Sahili’nde özellikle Bafing-Tonkpi bölgesinde faaliyet gösteren çiftçiler, küresel piyasalara, başta İngiltere olmak üzere Avrupa ülkelerine kakao tedarik ediyor.

Ancak yıllardır süregelen düşük fiyat politikaları ve yeterli yatırım yapılamaması, üreticileri büyük bir krizin eşiğine getirmiş durumda.

Yeyasso adlı çiftçi kooperatifi, son yıllarda 5 bin üreticisinden elde edilen kakao miktarının yüzde 30 oranında azaldığını, bunun da birçok çiftçiyi kauçuk ve palmiyeye yönelttiğini açıkladı.

İklim krizi verimliliği düşürüyor

Yeyasso çiftçi liderlerinden Biabate Posseni, yağmur ve güneşin düzensiz hale gelmesi nedeniyle ürünlerin zarar gördüğünü belirtti.

Posseni, “Yağmur beklediğimizde gelmiyor, güneş olması gereken zamanlarda ise yoğun yağışlarla karşılaşıyoruz. Bu şekilde devam ederse 2030 yılına kadar kakao ağaçlarımız kalmayabilir” dedi.

Bogouine bölgesinde çiftçilik yapan Vemo Bakayoko ise, çiftliğinde 10 yıl önce yılda 700 kilogram kakao üretirken, bu miktarın geçen yıl 300 kilograma kadar düştüğünü aktardı.

Bakayoko, “Hastalıklardan dolayı üretim neredeyse yarıya indi. Her yıl neyle karşılaşacağımızı bilemiyoruz,” diye konuştu.

Virüsler ve hastalıklar yayılıyor

Bölgedeki bir diğer sorun ise kakao ağaçlarını etkileyen “şişkin sürgün hastalığı” olarak bilinen viral bir enfeksiyon.

2016 yılında bu hastalık nedeniyle dört hektarlık çiftliğini kaybeden çiftçi Fabrice Flan, “Tüm çiftliğim yok oldu. Bu benim tek gelir kaynağımdı,” diyerek durumu özetledi.

Çözüm önerileri ve hükümet politikaları

Fildişi Sahili Tarım Bakanlığı bölge direktörü Thomas Adei, hükümetin temel politikası olarak tarım ormancılığını desteklediklerini belirtti.

Üreticilere çiftliklerine meyve ve gölge ağaçları dikmeleri çağrısında bulunduklarını kaydeden Adei, 1960’lı yıllarda üretimin artmasına rağmen ormanların aşırı tüketildiğini, bunun da uzun vadede verimliliği ciddi biçimde azalttığını vurguladı.

Avrupa’da yürürlüğe giren ormansızlaşmaya karşı düzenlemelere hazırlık kapsamında, ülkede üretici kimlik kartları oluşturuluyor ve her çiftliğin üretim verileri kayıt altına alınıyor.

Adil ticaret modeli umut vadediyor

Fairtrade sertifikalı Yeyasso Kooperatifi, “Ortak Etki” (Shared Impact) adlı yeni bir pilot projeyle daha sürdürülebilir bir model üzerinde çalışıyor. Bu girişim kapsamında İngiltere merkezli M&S süpermarket zinciriyle uzun vadeli tedarik sözleşmeleri yapılması hedefleniyor.

Kooperatif Başkanı Doumbia Abou Zeid, bu sayede Fairtrade koşullarında satılan kakao oranını yüzde 20’den yüzde 40’a çıkarmayı, çiftçilere yapılan prim ödemelerini artırmayı ve çevresel projeleri desteklemeyi amaçladıklarını söyledi.

Fairtrade Vakfı Ortaklıklar Direktörü Kerrina Thorogood ise, “Bu model, sürdürülebilirlik çabalarını büyütmek için şirketleri birlikte hareket etmeye teşvik ediyor. Parçalı projeler yerine ortak hareketle daha büyük etki sağlanabilir” değerlendirmesinde bulundu.

Uzmanlara göre kakao sektörünün sürdürülebilirliği için uluslararası paydaşların, özellikle de alıcı ülkelerin sorumluluk alması ve üreticilerle adil iş birlikleri kurması hayati önem taşıyor.

Uzayda yaşamın şimdiye kadarki en güçlü kanıtı bulundu

İngiltere’deki Cambridge Üniversitesi'nde görev yapan bilim insanları, Güneş dışı bir yıldızın yörüngesinde dönen K2-18b adlı gezegenin atmosferini inceledi.

Elde edilen bulgular, Dünya’da yalnızca basit organizmalar tarafından üretilen moleküllerin varlığına işaret ediyor.

Daha önce de benzer kimyasal izler tespit edilmişti ancak bu kez gözlemler daha güçlü sinyaller içeriyor.

Ancak araştırmacılar, söz konusu verilerin henüz kesinlik taşımadığını ve daha fazla inceleme gerektiğini vurguluyor.

“Yaşamın izine dair en güçlü kanıt”

Araştırma ekibinin başında yer alan Prof. Nikku Madhusudhan, BBC’ye yaptığı açıklamada, “Bu, evrende yaşam olabileceğine dair elimizdeki en güçlü kanıt. Bu sinyali bir ila iki yıl içinde doğrulayabileceğimizi düşünüyoruz,” ifadelerini kullandı.

K2-18b gezegeni, Dünya’nın yaklaşık 2,5 katı büyüklüğünde ve yaklaşık 700 trilyon mil uzaklıkta bulunuyor. James Webb Teleskobu, gezegenin atmosferinden geçen ışığı analiz ederek kimyasal bileşim hakkında bilgi sağlayabiliyor.

Cambridge Üniversitesi araştırmacıları, atmosferde yaşamla ilişkilendirilen iki molekülden biri ya da her ikisinin varlığına dair işaretler buldu: dimetil sülfür (DMS) ve dimetil disülfür (DMDS). Dünya’da bu gazlar, genellikle denizlerde yaşayan fitoplanktonlar ve bakteriler tarafından üretiliyor.

Prof. Madhusudhan, gözlem penceresi oldukça kısa olmasına rağmen şaşırtıcı derecede yüksek seviyelerde gaz tespit ettiklerini belirtti. “Atmosferdeki bu gazın miktarı, Dünya’dakinden binlerce kat fazla olabilir. Eğer gerçekten biyolojik kökenliyse, bu gezegen yaşamla dolup taşıyor demektir,” dedi.

Bilimsel temkinlilik sürüyor

Buna karşın bilim insanları, elde edilen verilerin henüz kesin bir keşif niteliği taşımadığını belirtiyor. Bilimsel standartlara göre bir keşif için %99,99999 oranında doğruluk – yani “beş sigma” düzeyi – gerekiyor. Ancak son bulgular, yalnızca %99,7 güven seviyesine – üç sigma – ulaşmış durumda.

Bu oran bilimsel çevrelerde dikkate değer bir ilerleme olarak değerlendirilse de, kesin sonuçlar için yeterli bulunmuyor.

Edinburgh Üniversitesi’nden Prof. Catherine Heymans ise BBC’ye yaptığı açıklamada, “Bu gazların biyolojik kökenli olduğunu varsaysak bile, başka jeolojik süreçlerin de benzer molekülleri üretip üretmediğinden emin olamayız,” uyarısında bulundu.

Cambridge ekibi de bu ihtimali göz önünde bulundurarak, söz konusu moleküllerin laboratuvar ortamında cansız süreçlerle oluşup oluşamayacağını test ediyor.

Gezegenin yapısına dair farklı görüşler

K2-18b gezegeninin yapısı konusunda bilim dünyasında çeşitli görüşler bulunuyor. Bazı araştırmacılar, gezegenin atmosferinde amonyak bulunmamasını, yüzeyde devasa bir sıvı okyanus olduğu şeklinde yorumluyor. Bu görüşe göre amonyak, su kütlesi tarafından emilmiş olabilir.

Ancak bu durumu, yaşam ihtimalini ortadan kaldıran erimiş kaya okyanusuyla da açıklayanlar var. NASA Ames Araştırma Merkezi’nden Dr. Nicolas Wogan ise K2-18b’nin yüzeyi olmayan küçük bir gaz devi olabileceğini öne sürüyor.

Tüm bu görüşler, James Webb Teleskobu’nun verilerine dayanarak farklı şekillerde yorumlanıyor ve bilimsel tartışmaların halen sürdüğünü gösteriyor.

“Evrenin canlı olduğunu ilk kez görebiliriz”

Araştırmanın başındaki Prof. Madhusudhan, “Yıllar sonra bu anı, evrendeki yaşamın ilk kez erişilebilir hale geldiği dönüm noktası olarak hatırlayabiliriz,” dedi.

Araştırmanın sonuçları The Astrophysical Journal Letters adlı bilimsel dergide yayımlandı.